ABD Başkanı Donald Trump’ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsayan Orta Doğu turuna çıkmadan hemen önce Washington’dan dikkat çekici bir hamle geldi. ABD Savunma Bakanlığı’na bağlı Savunma Güvenlik ve İşbirliği Ajansı (DSCA), toplam 1,45 milyar dolar değerinde iki ayrı silah satış teklifini Kongre’ye sundu. Alıcı ise Başkan Trump’ın ziyaret listesinde yer alan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE).
İlk paket: Chinook helikopterleri ve ağır savunma ekipmanları
Pentagon’dan yapılan açıklamaya göre, satışın ana kalemini oluşturan ilk paket kapsamında, BAE’ye 1,32 milyar dolar değerinde savunma ekipmanları gönderilmesi planlanıyor. Bu pakette, altı adet CH-47F Block II Chinook tipi ağır nakliye helikopteri, bu helikopterlere ait motorlar, füze uyarı sistemleri, uçak içi yakıt ikmal sistemleri, makineli tüfekler ve çeşitli lojistik destek ekipmanları yer alıyor.
CH-47F Chinook helikopterleri, yüksek taşıma kapasitesi ve savaş koşullarında etkin kullanımı nedeniyle, ABD ordusu başta olmak üzere pek çok ülkenin hava kuvvetlerinin kritik parçalarından biri olarak biliniyor.
İkinci satış: F-16 savaş uçağı sistemleri ve gece görüş donanımları
Savunma Güvenlik ve İşbirliği Ajansı tarafından açıklanan ikinci teklif ise 130 milyon dolar tutarında. Bu paketin içeriğinde ise F-16 savaş uçaklarının idame, bakım ve yedek parçaları bulunuyor. Ayrıca satış kapsamında mühimmat destek sistemleri, gece görüş cihazları, gelişmiş yazılımlar ve lojistik destek hizmetleri de yer alıyor.
Bu ekipmanların, BAE’nin halihazırda envanterinde bulunan F-16 filosunun modernizasyonu ve operasyonel sürekliliği açısından kritik önemde olduğu belirtiliyor.
Pentagon: “Bu satış, ABD’nin dış politikasını destekliyor”
Açıklamada dikkat çeken bir diğer unsur ise bu satışın stratejik gerekçeleri oldu. DSCA, yapılan silah satışlarının yalnızca ticari değil, aynı zamanda ABD dış politikasının ve ulusal güvenliğinin bir parçası olduğunu vurguladı. Ajans, “ABD’nin Orta Doğu’daki önemli müttefiklerinden biri olan BAE’nin savunma kapasitesinin artırılması, bölgesel istikrar ve ABD’nin stratejik çıkarları açısından önemlidir.” ifadesini kullandı.
Ziyaret öncesi zamanlama dikkat çekti
Silah satış tekliflerinin tam da Başkan Trump’ın Orta Doğu turuna çıkmadan önce duyurulması dikkat çekti. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, kısa süre önce yaptığı açıklamada, Trump’ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve BAE’yi kapsayan resmi ziyaret gerçekleştireceğini duyurmuştu.
Söz konusu silah satış teklifinin Kongre’ye bu tarihlerde sunulması, Trump yönetiminin bölgeye yönelik stratejik hamlelerinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Silah satışının siyasi mesajı: Washington’dan Abu Dabi’ye destek sinyali
Uluslararası ilişkiler uzmanlarına göre, bu silah satışı yalnızca savunma alanında değil, diplomatik düzlemde de önemli bir mesaj taşıyor. ABD yönetiminin, Trump’ın ziyareti öncesi BAE’ye büyük çaplı bir silah teklifi sunması, Abu Dabi’ye açık bir destek göstergesi olarak yorumlanıyor.
Bölgedeki güç dengelerinin Suudi Arabistan, İran ve İsrail gibi aktörlerle sürekli değişkenlik gösterdiği bir dönemde, bu satış hamlesi ABD’nin BAE ile stratejik iş birliğini derinleştirme niyetini ortaya koyuyor.
Kongre onayı bekleniyor: Süreç nasıl işleyecek?
Silah satış teklifinin hayata geçmesi için ABD Kongresi’nin onayı gerekiyor. DSCA, yasal prosedür gereği satış talebini Kongre’ye ilettikten sonra 30 günlük bir değerlendirme süresi başlıyor. Bu süre zarfında herhangi bir itiraz olmazsa, teklif otomatik olarak onaylanmış sayılıyor.
Ancak daha önce benzer satış teklifleri, özellikle insan hakları ve bölgedeki çatışmalarda bu silahların nasıl kullanılacağına dair endişeler nedeniyle Kongre’de tartışmalara yol açmıştı. Bu satışın da Kongre’nin bazı üyeleri tarafından dikkatle incelenmesi bekleniyor.
Chinook helikopterleri neden önemli?
ABD tarafından BAE’ye önerilen CH-47F Block II Chinook tipi helikopterler, yüksek irtifa ve uzun menzilli taşıma kabiliyetleri ile dikkat çekiyor. Aynı zamanda çok amaçlı kullanım imkanı sayesinde hem askerî hem de sivil operasyonlarda kullanılabiliyor.
Bu helikopterler, bölgede yaşanabilecek çatışma, sınır dışı operasyonlar veya acil tahliye durumlarında kritik lojistik destek sağlayabilecek kapasiteye sahip.
F-16 modernizasyonu, BAE’nin hava gücünü artıracak
BAE’nin halihazırda elinde bulunan F-16 savaş uçakları, ABD menşeli savunma sistemlerinin en yaygın kullanılan platformlarından biri. Modernizasyon kapsamında alınacak yeni parçalar, bu uçakların harekât etkinliğini artıracak ve BAE Hava Kuvvetleri’nin kabiliyetlerini güncelleyecek.
Uzmanlar, özellikle gece görüş sistemleri ve yazılım yükseltmelerinin, bölgedeki istihbarat ve gözlem faaliyetlerinde önemli bir avantaj sağlayacağını belirtiyor.
Trump’ın ziyareti: Bölgesel stratejinin bir parçası mı?
Donald Trump’ın gerçekleştireceği Orta Doğu turunun, yalnızca diplomatik değil, aynı zamanda askerî ve ekonomik yönleri olan çok katmanlı bir ziyaret olacağı belirtiliyor. Washington’daki kaynaklar, Trump’ın bu ziyaretle birlikte hem ABD’nin bölgedeki müttefiklerini güçlendirmek hem de Çin ve Rusya gibi rakip ülkelere karşı ortaklıkları sağlamlaştırmak istediğini ifade ediyor.
Bu ziyaretin ardından başka ülkelere yönelik benzer silah satış tekliflerinin gündeme gelmesi de muhtemel görünüyor.