Yeni yargı paketi kapsamında “12 yıl hapis cezası alanlar sadece 9 ay mı yatacak?” iddiası kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Sosyal medyada gündem olan bu iddialar hakkında İletişim Başkanlığı açıklama yaptı.

Yeni yargı paketi nedir ve kimleri kapsıyor?

Yeni yargı paketi, Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yasalaşması beklenen 10. yargı paketi düzenlemesidir. Bu paket, hem ceza infaz sistemine hem de bazı yargı usullerine yönelik yeni hükümler getirmeyi hedeflemektedir. Ancak paketin kamuoyuna yansıyan bazı maddeleri, özellikle “hapis yatma süresi” ile ilgili yapılan spekülatif yorumlarla dikkat çekmiştir.

12 yıl hapis cezası alanlar gerçekten 9 ay mı yatacak?

Bu soruya İletişim Başkanlığı net bir şekilde yanıt verdi. Dezenformasyonla Mücadele Merkezi tarafından yapılan açıklamaya göre, 12 yıl hapis cezası alan kişilerin yalnızca 9 ay cezaevinde kalacaklarına dair sosyal medyada yayılan iddialar tamamen gerçek dışıdır. Yapılan açıklamada, bu tür söylemlerin kamuoyunda cezasızlık algısı oluşturduğuna dikkat çekilerek, “12 yıl ceza alan bir kişinin yalnızca 9 ay yatıp serbest kalması mümkün değildir. Bu iddialar asılsızdır ve yürürlükteki infaz düzenlemeleriyle bağdaşmamaktadır” denildi.

İnfaz düzenlemesi ile ceza sürelerinde nasıl değişiklik olacak?

Yeni yargı paketiyle birlikte infaz sistemine yönelik bazı değişiklikler öngörülüyor. Ancak bu düzenlemeler genel af anlamına gelmiyor. İletişim Başkanlığı’nın açıklamasında da belirtildiği üzere, paketle getirilecek düzenleme bir “infaz değişikliği” olup, cezanın tamamının çekilmemesi gibi bir durum söz konusu değil.

Bu bağlamda, özellikle 2 yılın altındaki suçlara yönelik infaz sürelerinde yeniden yapılandırmaya gidilmesi planlanıyor. Şu anda uygulamada 2 yıl ve altındaki cezalarda bazı suçlar için infaz edilmeme veya denetimli serbestlik uygulanma durumu bulunuyor. Yeni düzenleme, bu tür suçlarda dahi cezaevinde kalma zorunluluğu getirmeyi hedefliyor.

Cezasızlık algısına karşı yeni infaz sistemi

Adalet Bakanlığı, 10. Yargı Paketi’nde özellikle kamuoyunda oluşan “cezasızlık algısını” ortadan kaldırmak için yeni önlemler geliştirdi. Bakanlık kaynaklarına göre, suç işleyip kısa süre içinde cezaevinden çıkılması toplumsal adalet duygusunu zedeliyor. Bu sebeple yeni düzenleme, ceza süresi kısa olsa dahi fiili olarak cezaevinde bir süre geçirilmeyi zorunlu kılıyor. Bu sürenin en az 8’de 1 oranında olacağı ifade ediliyor.

Sosyal medyada yayılan iddialar ve algı operasyonları

Sosyal medya platformlarında yayılan ve binlerce kişi tarafından paylaşılan “12 yıl ceza alan biri 9 ayda dışarı çıkacak” iddiası, hızla yaygınlaştı. Ancak bu iddialar, Dezenformasyonla Mücadele Merkezi tarafından “asılsız ve yanıltıcı” olarak tanımlandı. Merkez tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Adalet Bakanlığının yaptığı çalışmalar sonucunda, 2 yılın altındaki suçların yatarının olmamasının cezasızlık algısına neden olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle cezaevinde fiili kalma süresi artırılacaktır. Ancak 12 yıl ceza alan biri için 9 ayda tahliye söz konusu değildir.”

10. Yargı Paketi neleri içeriyor?

Yeni yargı paketi yalnızca infaz sistemine ilişkin değil; aynı zamanda çocuk teslimi süreçleri, kadına yönelik şiddetle mücadele, hukuk mesleklerine giriş sistemleri gibi birçok alanı da kapsamaktadır. İşte paketin öne çıkan başlıkları:

2 yılın altındaki suçlar için infaz zorunluluğu
Denetimli serbestlik süresinin yeniden yapılandırılması
Avukatlık sınavları ve hukuk eğitimi süreciyle ilgili düzenlemeler
Çocuk teslimine ilişkin icra süreçlerinin yeniden düzenlenmesi

Yargı paketinin yasalaşma süreci ne durumda?

Yargı Paketi’nin taslak çalışması Adalet Bakanlığı tarafından tamamlanarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmuştur. Şu anda komisyon görüşmeleri sürmekte olup, birkaç hafta içinde Meclis Genel Kurulu’na gelmesi beklenmektedir. Tasarı yasalaştıktan sonra Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecektir.

Ceza indirimi değil, ceza süresinin netleştirilmesi hedefleniyor

Adalet Bakanlığı yetkilileri, söz konusu düzenlemenin “ceza indirimi” olarak algılanmaması gerektiğini sık sık vurguluyor. Aksine, cezanın gerçek bir caydırıcılığa kavuşması ve suçluların belirli bir süreyi mutlaka cezaevinde geçirmesi için düzenleme yapılmakta. Bu durum özellikle toplumun adalet beklentisini karşılamayı amaçlıyor.

Hangi suçları kapsıyor, hangi suçları kapsamıyor?

Yeni yargı paketinin kapsamı da kamuoyunda merak edilen başlıklar arasında. Paket, ağırlıklı olarak hafif suçları kapsamaktadır. Şiddet suçu, cinsel saldırı, terör suçları ve organize suçlar gibi ağır suçlar bu düzenlemeye dahil değildir. Bu suçlarda zaten infaz süreleri oldukça uzun ve cezanın büyük kısmı cezaevinde geçirilmektedir.

Ceza infazında değişiklik: En az 8’de 1 oranında yatış zorunluluğu

Yeni düzenlemeyle birlikte, 2 yılın altında hapis cezası alan kişilerin bile artık infaz süresinin en az 8’de 1’ini cezaevinde geçirmeleri planlanıyor. Örneğin; 1 yıl 6 ay ceza alan bir kişi, yaklaşık 2 ay boyunca cezaevinde kalacak. Bu uygulama, özellikle toplumda “ceza alıp hiç cezaevine girmeyen” kişiler için caydırıcılık sağlamayı hedefliyor.

Hükümlüler için denetimli serbestlik nasıl değişecek?

Mevcut uygulamada birçok hükümlü, aldığı cezanın tamamını cezaevinde geçirmeden denetimli serbestlikten yararlanabiliyor. Yeni düzenlemede bu durum sınırlandırılıyor. Artık denetimli serbestliğe geçebilmek için cezaevinde fiilen belirli bir süre yatmak zorunlu olacak. Bu durum, denetimli serbestliğin “cezasızlık” gibi algılanmasının önüne geçmeyi amaçlıyor.

12 yıl ceza alanlar hangi infaz sistemine tabi?

12 yıl ve üzeri hapis cezası alan kişiler, zaten ağır suçlardan hüküm giymiş kabul ediliyor ve bu kişilerin infaz rejimi hali hazırda oldukça sıkıdır. Bu nedenle 12 yıl ceza almış bir kişinin yalnızca 9 ayda serbest bırakılması gibi bir ihtimal yasal olarak da mümkün değildir. Bu kişilerin infaz rejimi, cezaevinde uzun süre geçirmeyi zorunlu kılmaktadır.

Yargı reformu ile hukuk sistemine güven artırılacak mı?

Adalet Bakanlığı ve hükümet, yeni yargı paketini sadece infaz sistemini düzenlemek için değil, aynı zamanda yargıya olan güveni yeniden inşa etmek için bir araç olarak da görüyor. Son yıllarda kamuoyunda artan adalet arayışı ve hukuka güven sorunları, bu tür reform paketleriyle giderilmeye çalışılıyor.

12 Yıl Ceza Alanlar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

12 yıl ceza alan biri gerçekten sadece 9 ay mı yatacak?

Hayır, bu iddia gerçeği yansıtmıyor. İletişim Başkanlığı ve Adalet Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre bu bilgi asılsızdır. 12 yıl ceza alanlar, infaz rejimine uygun şekilde uzun süre cezaevinde kalır.

Yeni yargı paketi genel af mı getiriyor?

Hayır. 10. Yargı Paketi, genel af düzenlemesi değil; infaz sistemine yönelik teknik bir düzenlemedir. Özellikle kısa süreli cezaların fiilen çekilmesini hedeflemektedir.

Yeni infaz düzenlemesi kimleri kapsayacak?

Yeni düzenleme, 2 yılın altında hapis cezası almış olan ve mevcut sistemde cezaevine girmeyen hükümlüleri kapsamaktadır. Bu kişilere artık cezaevinde en az 8’de 1 oranında kalma zorunluluğu getirilecektir.

Denetimli serbestlik sistemi değişiyor mu?

Evet. Yeni düzenlemeyle birlikte denetimli serbestlik uygulamasına geçiş daha sıkı kurallara bağlanacak ve hükümlülerin cezaevinde fiilen belirli bir süre geçirmesi gerekecek.

10. Yargı Paketi ne zaman yürürlüğe girecek?

Yargı paketi şu anda TBMM komisyonlarında görüşülmektedir. Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildikten sonra Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi beklenmektedir.