Avrupa Birliği, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonları nedeniyle taraflar arasındaki ticari imtiyazları gözden geçirme kararı aldı. İngiltere’nin ardından Brüksel de harekete geçti.

İngiltere’nin hamlesi AB’yi tetikledi

İngiltere’nin, İsrail ile yürüttüğü serbest ticaret anlaşması görüşmelerini askıya almasının ardından Avrupa Birliği (AB) de benzer bir adım attı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, İsrail’e ticari imtiyazlar sağlayan AB-İsrail Ortaklık Anlaşması’nın gözden geçirileceğini duyurdu.

Brüksel’de düzenlenen AB Dışişleri Bakanları Toplantısı sonrasında basına konuşan Kallas, Hollanda’nın sunduğu teklife üye ülkelerin büyük çoğunluğunun destek verdiğini belirtti. Kallas, “Bu çalışmayı başlatacağız. Bu sırada insani yardım engelini kaldırmak İsrail’e kalmış” dedi.

Ortaklık Anlaşması’nın ikinci maddesi gündemde

2000 yılında yürürlüğe giren AB-İsrail Ortaklık Anlaşması, siyasi diyalog ve ekonomik iş birliğini kapsıyor. Ancak anlaşmanın 2. maddesi, iş birliğini insan hakları ve uluslararası hukuka saygı şartına bağlıyor.

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, Kallas’a gönderdiği resmi mektupta, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki ablukasının uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini ve bu durumun anlaşmanın ikinci maddesiyle çeliştiğini vurguladı.

AB, İsrail’in en büyük ticaret ortağı konumunda

AB, İsrail’in dış ticaretinde en büyük paya sahip aktör. Bu nedenle olası bir ticari yaptırım ya da imtiyazların kaldırılması, iki taraf arasında ciddi ekonomik sonuçlar doğurabilir.

Kallas, gazetecilerin gözden geçirme sürecinin ne kadar süreceğiyle ilgili sorularını, “Bu süreci başlatıyoruz. Umudumuz, insani yardımın önündeki engellerin kaldırılması ve durumun iyileşmesidir” şeklinde yanıtladı.

İngiltere’den İsrail’e diplomatik uyarı ve yaptırım

AB’nin kararından önce İngiltere, İsrail’in Gazze’deki saldırılarını genişletmesi nedeniyle Tel Aviv ile yürütülen serbest ticaret anlaşması görüşmelerini askıya aldı. Londra yönetimi ayrıca, İsrail’in Birleşik Krallık Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı.

Bununla birlikte İngiltere, İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da bulunan bazı Yahudi yerleşimcilere yaptırım uygulayacağını açıkladı.

Sonuç: Gazze’deki durum, ticari ilişkileri dönüştürüyor

Gazze’de devam eden çatışmalar ve insani kriz, İsrail’in Avrupa’daki diplomatik ve ekonomik ilişkilerini derinden etkiliyor. AB’nin Ortaklık Anlaşması’nı gözden geçirme kararı, yalnızca ticari değil aynı zamanda siyasi mesaj da taşıyor. Sürecin nasıl sonuçlanacağı, hem Brüksel’in tavrına hem de Tel Aviv’in Gazze politikasına bağlı olacak.