Nöbetçi Eczaneler
Çin Rusya’nın Ukrayna’da yenilmesine izin veremeyeceğini açıkladı. Pekin yönetiminden gelen son açıklama, Ukrayna savaşına dair uzun süredir sürdürülen ‘tarafsızlık’ söylemiyle ciddi bir çelişki yarattı. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Brüksel’deki zirvede sarf ettiği sözler dünya basınında geniş yankı bulurken, Çin-Rusya ilişkilerinin ulaştığı stratejik boyutu da gözler önüne serdi.
Brüksel’de Dikkat Çeken Görüşme
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ın Brüksel’deki görüşmesi yeni bir diplomatik kırılma noktası yarattı.
Görüşmeye katılan AB’li diplomatlardan alınan bilgilere göre, Wang Yi bu buluşmada Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı kaybetmesinin Çin açısından kabul edilemez olduğunu net şekilde dile getirdi.
South China Morning Post’un ortaya çıkardığı kulis bilgilerine göre Wang Yi, Kallas’a şunları söyledi:
“Pekin’in Rusya’nın Ukrayna’da savaşı kaybetmesini kabul edemeyeceğini, zira bu durumun ABD’nin tüm dikkatini Çin’e çevirmesine yol açacağını.”
Çin’in Resmi Söylemiyle Ters Düşen Mesaj
Brüksel’deki bu itiraf niteliğindeki çıkış, Çin’in savaş başından beri dile getirdiği ‘tarafsızlık’ vurgusunu zora soktu.
Çin Dışişleri Bakanlığı, bu haberlerin ardından yaptığı açıklamada duruşlarının objektif ve tutarlı olduğunu iddia etti. Resmi bildiride Pekin’in savaşın bir parçası olmadığı özellikle vurgulandı.
Ancak diplomatlar, Çin’in sahada Rusya’ya dolaylı destek veren ekonomik ve teknolojik politikalarının giderek daha az gizlenebilir hale geldiğini belirtiyor.
Avrupa Birliği Cephesinde Temkinli Diplomasi
AB Dış İlişkiler Servisi tarafından yapılan resmi açıklamada ise daha temkinli bir üslup dikkat çekti. Görüşmenin ardından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Kallas, AB’nin küresel zorlukları ele almak için Çin ile yapıcı bir şekilde etkileşim kurma taahhüdünü yeniden teyit etti.”
AB kaynakları, Çin’in Ukrayna savaşı nedeniyle Batı’yla giderek gerilen ilişkilerini tamamen koparmamak için diplomatik dengeleri gözetmeye çalıştığını değerlendiriyor.
Çin ve Rusya Arasındaki Bağımlılık
Uzmanlar, Çin’in Rusya’ya verdiği fiili desteğin stratejik ve jeopolitik çıkarlara dayandığını hatırlatıyor. Batı yaptırımları altında ekonomik olarak zayıflayan Moskova yönetimi, Çin’e enerji, hammadde ve askeri işbirliği konularında giderek daha bağımlı hale geldi.
Wang Yi’nin Kallas’a söylediği iddia edilen ifadeler, Pekin’in Moskova’nın zayıflamasının Çin’in jeopolitik güvenliği açısından da tehdit olarak gördüğünü ortaya koyuyor.
ABD’nin Dikkatini Çin’e Çevirme Endişesi
Çinli yetkililerin en büyük kaygılarından biri de ABD’nin stratejik odağının tamamen Çin üzerine yönelmesi.
Wang Yi’nin Kallas’a aktardığı ifade aynen şu şekilde basına yansıdı:
“Pekin’in Rusya’nın Ukrayna’da savaşı kaybetmesini kabul edemeyeceğini, zira bu durumun ABD’nin tüm dikkatini Çin’e çevirmesine yol açacağını.”
Bu sözler, Çin’in Rusya’yı bir tampon bölge ve stratejik denge unsuru olarak gördüğünün kanıtı olarak yorumlandı.
Pekin’in Diplomatik İnkarı
South China Morning Post’un haberinin dünya basınında geniş yer bulması üzerine Pekin yönetimi derhal açıklama yapmak zorunda kaldı.
Çin Dışişleri Bakanlığı yaptığı resmi açıklamada, ülkenin Ukrayna savaşı konusundaki tutumunun her zaman ‘objektif’ ve ‘tarafsız’ olduğunu savundu.
Açıklamada, Çin’in çatışmanın bir parçası olmadığı ve tüm taraflara siyasi çözüm için diyalog çağrısında bulunduğu da vurgulandı.
AB-Çin İlişkileri ve Siyasi Gerilimler
AB ile Çin arasındaki ilişkiler son dönemde giderek karmaşıklaşıyor. Ukrayna’daki savaş, insan hakları meseleleri ve Tayvan gerilimi Avrupa başkentlerinde Pekin’e yönelik eleştirileri artırıyor.
Ancak Avrupa Birliği, Çin’le ekonomik bağlarını tamamen koparmaktan yana değil. Bu nedenle AB liderleri, Wang Yi-Kallas görüşmesinde de olduğu gibi, eleştirileri dile getirirken aynı zamanda işbirliği kanallarını açık tutmaya çalışıyor.
Küba’dan Rusya’ya “İnşaat” Vaadiyle Cepheye
Öte yandan Rusya’nın Ukrayna savaşına dair dikkat çekici bir başka gelişme de DailyMail’in gündeme taşıdığı iddialar oldu.
Habere göre, sosyal medya ve çevrimiçi ilanlar yoluyla “kazançlı inşaat işlerinde” çalışmak için Rusya’ya getirilen binlerce Kübalı göçmenin önemli bir kısmı Ukrayna cephe hattına gönderiliyor.
DailyMail’in iddiasına göre Rusya’ya getirilen Kübalıların en az yarısı bir yıl içinde hayatını kaybetti. Kremlin’in savaş için insan kaynağı arayışının ulaştığı bu boyut, uluslararası kamuoyunda tepkilere yol açıyor.
Çin’in Stratejik Hamleleri ve Küresel Denge
Çin’in Ukrayna savaşı konusundaki resmi duruşu, bu son sızan görüşme notlarıyla birlikte daha fazla sorgulanmaya başlandı.
Pekin, Ukrayna’daki savaşın uzamasının Avrupa’yı ve ABD’yi meşgul edeceğini, böylece Çin üzerindeki askeri ve ekonomik baskının hafifleyeceğini hesaplıyor.
Bu nedenle Rusya’nın sahada zayıflamasına veya geri adım atmasına engel olmak, Çin’in küresel stratejisinin ayrılmaz bir parçası olarak öne çıkıyor.