Nöbetçi Eczaneler
Prof. Dr. Ömer Orkun, KKKA virüsünün Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren görüldüğünü belirtti. Virüsün ana taşıyıcısının özellikle kırsal bölgelerde bulunan Hyalomma marginatum türü keneler olduğunu ifade etti. Bu kene türünün aktivasyonunun mart ayı sonunda başladığını ve özellikle mayıs sonu ile haziran aylarında insanlarla karşılaşmaların arttığını açıkladı.
KKKA Vakalarının Artış Nedenleri ve Riskli Gruplar
Prof. Orkun, KKKA vakalarının özellikle Kurban Bayramı sonrası arttığını ve bunun beklendiğini vurguladı. Tarım işçileri ve hayvancılıkla uğraşanların risk grubunda olduğunu belirterek, vakaların yoğun olarak görüldüğü Sivas, Tokat ve Ankara gibi endemik bölgelerde insan gücü ile tarım yapılan alanlarda vaka sayılarının yüksek olduğunu söyledi.
Türkiye’de Kene Popülasyonu ve Bölgesel Farklılıklar
Prof. Dr. Orkun, 10 yılı aşkın süredir İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Kuzeydoğu Anadolu’da yapılan çalışmalar sonucunda kene popülasyonunda bazı yerlerde artış, bazılarında azalış gözlemlendiğini, ancak Türkiye genelinde “kenelerin tamamen arttığı” şeklinde bir durumun söz konusu olmadığını belirtti.
KKKA’dan Korunma ve Kene Mücadelesinin Önemi
Kenenin sayısını artıran ve virüsün yayılımını destekleyen evcil ve yabani hayvanların iyi tanımlanması gerektiğini belirten Prof. Orkun, sığır ve yaban domuzunun kenenin erişkin formları için, tavşan, kirpi, keklik, karga, koyun ve keçinin ise yavru keneler için önemli konaklar olduğunu açıkladı. Korunmada şu anda etkin bir aşı veya kimyasal olmadığını, en etkili yöntemin kene mücadelesi ve kişisel korunma olduğunu vurguladı.
Metropol Alanlarda KKKA Riski ve Yanlış Bilgilendirmeler
Şehir merkezleri ve parklar için KKKA virüsü taşıyan Hyalomma marginatum kenelerinin bulunmadığını söyleyen Prof. Orkun, bu kenenin biyolojisi gereği kırsal alanlarda risk taşıdığını, büyükşehirlerde ise Lyme hastalığı gibi farklı kene kaynaklı hastalıkların görülebileceğini belirtti. Ayrıca, sosyal medyada yer alan çay ağacı yağı veya lavanta yağının KKKA’dan koruduğu yönündeki dezenformasyonlara dikkat çekti.
Keneyi Doğru Çıkarma Yöntemleri ve Yanlış Bilinenler
Keneyi çıkarırken panik yapılmaması gerektiğini vurgulayan Prof. Orkun, kenenin hızlı çıkarılmasının enfeksiyon riskini azalttığını söyledi. Eldiven, cımbız veya peçete yardımıyla keneyi tutup çekmenin yeterli olduğunu belirtti. Ayrıca, kenenin ağız kısmının içeride kalmasının hastalık bulaşması açısından risk oluşturmadığını, bunun sadece ciltte bir reaksiyon yaratabileceğini açıkladı.
Şehir Efsaneleri ve Hastalığın Doğal Yayılımı
“Kenenin bazı bölgelere uçakla atıldığı” yönündeki şehir efsanesinin tamamen gerçek dışı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Orkun, KKKA’nın Anadolu’da doğal olarak bulunan bir hastalık olduğunu ifade etti. Türkiye’de hastalığın ölüm oranının %5 civarında olduğunu, çocukların hastalığa karşı dirençli olduğunu ve ölüm vakalarının çoğunlukla bağışıklık sistemi zayıf kişilerde görüldüğünü belirtti.