Diyabet ve hipertansiyon, böbrek fonksiyon bozukluğunun en sık nedenleri arasında yer alıyor. Ancak çoğu zaman bu hasar, belirti vermeden ilerliyor. Uzmanlar, böbrek hasarı riski yüksek olan kişilerin düzenli tarama testleri yaptırması gerektiği konusunda uyarıyor.
Böbrekler Ne İşe Yarar?
Omurganın her iki yanında bulunan ve fasulye şeklinde olan böbrekler, kandaki atık maddeleri süzerek idrar üretimi sağlar. Bu organlar aynı zamanda vücut sıvı dengesini ve kan basıncını düzenler. Ancak bazı durumlarda bu hayati işlevlerini sessizce kaybetmeye başlarlar.
Böbrek Hasarının Sessiz Başlangıcı
Böbrek fonksiyonlarındaki bozulma genellikle belirti vermeden başlar. Erken evrelerde ancak kan testleri, idrar tahlili ve kan basıncı ölçümü ile tespit edilebilir. Bu yüzden diyabet (DM) ve hipertansiyon (HT) gibi kronik hastalıkları olan bireylerin, belirti olmasa bile düzenli olarak böbrek fonksiyon testleri yaptırması büyük önem taşır.
Böbrek Yetmezliğinin Yaygın Belirtileri
Böbrek hastalığı ilerledikçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Ayaklarda ve Yüzde Şişlik
Sabahları uyanıldığında özellikle ayaklarda veya yüzde görülen şişlik, böbreklerdeki protein kaybının bir göstergesidir. İlk evrelerde, uzun süre oturma sonrası geçici ödem de gözlemlenebilir.
2. Köpüklü İdrar
Sürekli köpüklü idrar, proteinüri belirtisi olabilir. Bu durum, böbreklerin filtreleme işlevinde aksama olduğuna işaret eder.
3. İdrarda Kan Görülmesi (Hematüri)
İdrarda kan görülmesi, genellikle üriner sistem enfeksiyonu veya taş gibi nedenlerden kaynaklansa da, özellikle yaşlı ve sigara içen bireylerde böbrek ya da mesane kanseri belirtisi olabilir.
4. İştahsızlık ve Yorgunluk
İleri evre böbrek yetmezliği, anemiye neden olarak halsizlik ve iştahsızlığa yol açabilir.
5. İdrar Hacminde Değişiklik
Oligüri (az idrar) ya da poliüri (fazla idrar) gibi idrar hacmindeki değişiklikler, böbrek işlevlerinin bozulduğuna işaret edebilir.
6. Bel Ağrısı
Her ne kadar böbrek fonksiyon bozukluğu genellikle ağrıya neden olmasa da, idrar yollarındaki taşlar bel bölgesinde ani ve şiddetli ağrılara yol açabilir.
7. Kaşıntı ve Cilt Kuruluğu
İleri düzey böbrek hastalığı olan kişilerde cilt problemleri ve yoğun kaşıntı gelişebilir.
Diğer Belirtiler de Önemli Olabilir
Tat duyusunda değişiklik, ağız kokusu, nefes darlığı, kilo kaybı, uykusuzluk gibi şikayetler de doğrudan böbrek hasarına özgü olmasa da hastalığın dolaylı belirtileri arasında yer alabilir.
Erken Tanı Hayat Kurtarır
Böbrek hastalığının erken evrede teşhisi, ilerlemeyi durdurma veya yavaşlatma açısından hayati önem taşır. Erken evrede tedaviye başlamak, böbreklerin tamamen işlevini yitirmesini önleyebilir. Bu nedenle özellikle diyabet, yüksek tansiyon, yaşlılık ve ailesinde böbrek hastalığı öyküsü olan bireylerin düzenli olarak böbrek sağlığı kontrolleri yaptırması önerilmektedir.