Uluslararası Dünya Dönüşü ve Referans Sistemleri Servisi ile ABD Deniz Gözlemevi verilerine göre, en kısa gün ne oldu? O gün, bir tam gün süresi, 24 saatten tam 1.36 milisaniye daha kısa sürdü.

Benzer şekilde, 22 Temmuz ve 5 Ağustos tarihlerinde de günlerin sırasıyla 1.34 ve 1.25 milisaniye daha kısa süreceği öngörülüyor.

Gün Süresi Neden Değişiyor?

Her ne kadar bir günün süresi yaklaşık 86.400 saniye yani 24 saat olarak kabul edilse de, Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüşü tam olarak sabit değil. Bu değişimin sebepleri arasında:

Ay’ın kütle çekimi
Atmosferdeki mevsimsel değişiklikler
Dünya’nın sıvı çekirdeğinin hareketleri yer alıyor.

Bu etkenler, bir günün süresinde milisaniyelik sapmalara neden olabiliyor.

En Kısa Gün: 5 Temmuz 2024

Şimdiye kadar kaydedilen en kısa gün, 5 Temmuz 2024 oldu. O gün, bir gün süresi 1.66 milisaniye eksik gerçekleşti. Bu ölçüm, atom saatleri ile yapıldı. 1955’ten bu yana kullanılan bu saatler, vakum ortamında tutulan atomların titreşimlerini sayarak zamanı olağanüstü hassaslıkta ölçüyor.

Dünya Neden Hızlanıyor?

California Üniversitesi Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden Jeofizikçi Prof. Duncan Agnew’e göre, 1972’den bu yana genel bir hızlanma eğilimi mevcut. Ancak bu eğilim, tıpkı borsa gibi, zaman zaman ani iniş ve çıkışlar da gösterebiliyor.

Özellikle yaz aylarında, atmosferik koşullar Dünya’nın dönüşünü hızlandırıyor. Jet akımlarının yer değiştirmesi, açısal momentumun korunması gereğiyle, gezegenin daha hızlı dönmesine yol açıyor. Ayrıca Dünya’nın sıvı çekirdeği ile dış katmanları arasındaki etkileşim de bu sürece katkıda bulunuyor.

Artık Saniyeler Tehlike Yaratıyor mu?

1972 yılında, UTC (Eşgüdümlü Evrensel Zaman) ile gerçek astronomik zaman arasında oluşan farkı gidermek için artık saniye (leap second) uygulaması başlatıldı. O zamandan bu yana 27 artık saniye eklendi. Ancak son olarak 2016 yılında bir saniye eklenmişti.

2022’de, Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Genel Konferansı, artık saniyenin 2035’e kadar tamamen kaldırılmasına karar verdi. Ancak Dünya’nın hızlanmaya devam etmesi durumunda, bu kez bir saniyenin çıkarılması, yani negatif artık saniye uygulanması gerekebilir.

Negatif Artık Saniye: Teknoloji Dünyasında Y2K Benzeri Risk

Uzmanlara göre, daha önce hiç uygulanmamış olan negatif artık saniye, bilişim ve iletişim altyapılarında büyük sorunlara yol açabilir. Finans sistemleri, GPS, telekomünikasyon ağları ve elektrik şebekeleri gibi sistemler, zaman senkronizasyonuna aşırı bağımlı çalışıyor.

Fizikçi Judah Levine, “Pozitif artık saniyeler bile bazı sistemlerde hata yaratabiliyor. Negatif artık saniye ise çok daha büyük bir risk,” dedi.

İklim Değişikliği Dönüş Hızını Nasıl Etkiliyor?

İlginç bir şekilde, iklim değişikliği Dünya’nın dönüşünü yavaşlatıcı bir etki yapıyor. Antarktika ve Grönland’daki buzulların erimesiyle okyanuslara yayılan su kütlesi, bir buz patencisinin kollarını açtığında yavaşlaması gibi, Dünya’nın da dönüş hızını azaltıyor.

NASA’ya göre bu erime, deniz seviyesindeki yükselmenin üçte birinden sorumlu. Ayrıca Zürih’teki ETH’den Benedikt Soja, buzul erimesinin sadece dönüş hızını değil, Dünya’nın eksen eğikliğini de değiştirdiğini ortaya koydu.

Gelecek Ne Gösteriyor?

Şu anki ölçümler, her şeyin hâlâ doğal değişkenlik sınırları içinde olduğunu gösteriyor. Ancak uzun vadeli etkilerin ne olacağını kesin olarak kestirmek mümkün değil. Gözler, Dünya’nın dönüşünü izleyen bilim insanlarında ve zaman sistemlerinde yaşanabilecek olası devrimlerde…