Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, Lyme hastalığı dünya genelinde 117 ülkede görülüyor ve bu ülkelerden biri de Türkiye. Uzmanlar, hastalığın bulaşma yolları, tanı süreci ve belirtileri konusunda toplumda ciddi bir farkındalık eksikliği olduğuna dikkat çekiyor. Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, Lyme’ın insanlık tarihinin en uzun süren pandemisi olduğunu vurguluyor.

İlk Vaka ABD’de Görüldü

1977 yılında ABD’nin Connecticut eyaletindeki Lyme kasabasında ilk kez tespit edilen bu hastalık, adını da buradan alıyor. Lyme hastalığı, “Borrelia burgdorferi” adlı bakteri nedeniyle ortaya çıkıyor. Geçmişte tanısı zor konulabilen bu enfeksiyon, günümüzde gelişmiş tanı teknikleri sayesinde daha kolay saptanabiliyor. Kan, idrar ve PCR testleriyle teşhis edilebiliyor.

Lyme Hastalığı Belirtileri: Taklitçi Semptomlar

Lyme hastalığı, farklı hastalıkları taklit etmesiyle dikkat çekiyor. Bu nedenle genellikle yanlış teşhis ediliyor. Hastalığın taklit edebildiği rahatsızlıklar arasında;

Kalp krizi
Şizofreni
Bipolar bozukluk
Alzheimer
Parkinson
ALS
MS
Otizm
Haşimato tiroidi
Çölyak
Beyin tümörleri
Huzursuz bacak sendromu
Ürtiker ve bazı kanser türleri yer alıyor.

Hastalığın tek tipik belirtisi olarak, ciltte görülen “öküz gözü” şeklinde halka halka kırmızı döküntü tanımlanıyor. Ancak bu belirti hastaların yalnızca küçük bir kısmında görülüyor.

Lyme Hastalığı Belirtileri Neler?

Kronik yorgunluk
Yüz felci (tek veya çift taraflı)
Sürekli uyku bozuklukları
Yaygın vücut ağrıları
Karıncalanma, titreme
Psikolojik belirtiler (anksiyete, depresyon)
Kalp çarpıntısı
Şiddetli baş ağrısı, migren
Ani görme veya işitme kaybı

Lyme Nasıl Bulaşır?

Hastalığın yalnızca kene ile bulaştığı düşünülse de, günümüzde bu görüş değişti. Kan emen bit, pire, sivrisinek, tahtakurusu ve at sineği gibi birçok parazit Lyme hastalığını bulaştırabiliyor. Ayrıca kedi ve köpek gibi evcil hayvanların salya ve idrarıyla da insana geçebiliyor.

Türkiye’de Lyme Tablosu: 8-10 Milyon Hasta

Prof. Dr. Barbaros Çetin’e göre, Türkiye’de 8-10 milyon kişinin Lyme hastası olduğu tahmin ediliyor. Özellikle büyükşehirlerde hastalığın yaygınlığı artıyor. Ancak hem toplumda hem de sağlık camiasında farkındalık seviyesi oldukça düşük.

Uzmanlardan Uyarı: “Sessiz Katil” ile Mücadele Şart

Lyme hastalığı, erken teşhis edildiğinde kolaylıkla tedavi edilebiliyor. Ancak geç kalındığında kronikleşerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu durum, hastaların yıllarca yanlış hastalıklarla mücadele etmelerine neden oluyor. Prof. Dr. Çetin, “Lyme içimizdeki sessiz katildir. Genç doktorların bu salgına yönelmesi gerekiyor” diyor.

Çözüm Önerileri: Eylem Planı Şart

Uzmanlar, Türkiye’de Lyme hastalığı ile mücadele için acil adımlar atılması gerektiğini belirtiyor.

Büyükşehirlerde tıp fakülteleri bünyesinde Lyme Araştırma Merkezleri kurulmalı.
Sağlık Bakanlığı, Lyme hastalığı için ulusal eylem planı hazırlamalı.
Kamuoyunda farkındalık kampanyaları artırılmalı.

Sonuç: Dünyanın Unutulmuş Pandemisi ile Yüzleşme Zamanı

Dünya nüfusunun %90’ının yaşadığı Kuzey Yarım Küre’de kene kökenli en yaygın hastalık olan Lyme, küresel bir sağlık sorunu olarak karşımızda duruyor. Prof. Dr. Çetin’in de belirttiği gibi, Lyme insanlık tarihinin en uzun süren pandemisidir ve toplumun her kesimi bu konuda bilinçlenmeli.