BRICS’in 2025 Karnesi – Reşit Kemal As

Reşit Kemal AS – 25 Aralık 2025

2025’in sonuna gelirken BRICS dünyası da karnesini almış, aynaya bakıyor. Sınıf kalabalık, sıralar dolu, iddia büyük. Ama öğretmenlerin yüz ifadesinden anlaşılıyor: Potansiyel yüksek, uyum düşük.

BRICS, bu yıl da “alternatif dünya düzeni” dersine hevesle girdi. Batı merkezli sistemin eskidiği, adaletsiz olduğu, artık temsil gücünü kaybettiği tespiti sınıfın ortak görüşüydü. Bu konuda neredeyse herkes aynı cevabı verdi. Sorun, bir sonraki soruda başladı: Peki yerine ne koyuyoruz?

İşte orada sınıf dağıldı.

Siyasi duruş notu: Geçer ama zayıf.

BRICS ülkeleri 2025 boyunca egemenlik, çok-kutupluluk ve müdahalesizlik söylemini sıkça kullandı. Ancak söylem birliği, eylem birliğine dönüşmedi. Herkes “küresel Güney” adına konuştu; ama çoğu zaman kendi ulusal önceliklerinin altını kalın kalın çizdi. Ortak dil vardı, ortak ton yoktu.

Ekonomi dersinde tablo daha karmaşıktı.

Bir yanda devasa pazarlar, genç nüfuslar ve üretim kapasitesi; diğer yanda yavaşlayan büyüme, kırılgan para birimleri ve birbirine mesafeli finansal sistemler. BRICS bu yıl doları konuşmayı sevmedi ama ondan tamamen vazgeçmeyi de göze alamadı. Alternatif ödeme sistemleri ödev olarak teslim edildi; fakat henüz sınavda denenmedi.

Çin sınıfın çalışkanıydı, ama liderlik rolü konusunda temkinliydi. Fazla öne çıkmadan yön vermeye çalıştı.

Hindistan sözlüden iyiydi, denge politikasını başarıyla sürdürdü; ama karar anlarında beklemeyi tercih etti.

Rusya derse hep kendi gündemiyle geldi, sınıfla aynı sayfada mı, ayrı bir defterde mi olduğu netleşmedi.

Brezilya ve diğerleri, grubun vicdanı ve yumuşak sesi olmaya çalıştı; fakat gürültü arasında sesleri zaman zaman kayboldu.

Jeopolitik bölümünde, BRICS’in karnesine en çok “kararsız” notu yazıldı. Küresel krizler karşısında blok refleksi oluşmadı. Herkes pozisyon aldı, ama aynı hizaya gelmedi. Bu da BRICS’in hala bir “platform” mu yoksa gerçek bir “blok” mu olduğu sorusunu canlı tuttu.

İçerideki Gerçeklik, Dışarıdaki Hikaye

Toplumlar ve iç siyaset cephesinde ise tablo netti: BRICS ülkeleri dünyaya alternatif sunmak isterken, kendi içlerindeki eşitsizlik ve yönetim sorunlarıyla yüzleşmekte zorlandı. Dışarıya anlatılan hikaye ile içeride yaşanan gerçeklik arasındaki mesafe, 2025’te biraz daha görünür oldu.

Yılın sonuna yaklaşırken BRICS’in genel karnesi şu cümleyle kapandı:

“Niyet güçlü, koordinasyon zayıf.”

BRICS dünyası 2025’te sistemi sarsamadı ama rahatsız etti. Oyunu bozmadı ama kuralların tartışılmasını sağladı. Belki de bu yılın asıl başarısı buydu.

Yine de şu soru masada kaldı:

BRICS, gerçekten ortak bir gelecek mi inşa ediyor,

yoksa sadece aynı rahatsızlığı paylaşan ülkelerin geçici buluşması mı?

Cevabı 2026 arayacak.

2025 ise deftere şöyle geçti:

Kalabalık bir sınıf, ama henüz ortak bir ders yok.