Trump Romantizmi İle Derin Güçlerin Acımasız Realizmi… – Bercan Tutar

Bercan TUTAR – 25 Temmuz 2025

Atlantik dünyasının hem etrafındaki hem de içindeki çember daralıyor. ABD Başkanı Donald Trump, paradan para kazanan ve dolar ekonomisi üzerinden hiçbir şey üretmeden sadece tüketen ABD derin devletine hükmeden küresel finans çevreleriyle girdiği mücadelede yeni bir aşamaya doğru ilerliyor. Dolar ekonomisinin yol açtığı tüketim azgınlığı, sonuç olarak üretim ekonomisinin çökmesine, devletin vergi gelirlerinin azalmasına, borç yükünün artmasına ve sanayisizleşmeye yol açtı. Çin bugün hem üretimde hem satın almada ABD’nin iki katı bir hacme ulaşmış durumda. 5 trilyon dolarlık bir üretim yapan Çin endüstrisine karşı ABD sadece 2,5 trilyon dolarlık bir üretim ekonomisine sahip.

Bugün dünya çelik üretimin yarısını ve elektrikli araçların ise büyük çoğunluğunu Çin üretiyor. Diğer birçok sektörde de liderlik yine Çin’de. İlaçtan yüksek askeri teknolojiye, yarı iletkenlerden kozmetiğe, gemi ve füze üretiminden ev aletlerine, giyimden otomotive, inşaattan güneş enerjisine kadar hemen her alanda Çin küresel ekonomide tekel oluşturmuş halde. Tıpkı ABD’nin 1900’lerin başındaki konumu gibi. Tıpkı İngiltere’nin 1800’lerdeki üretim gücü gibi.

Üretimden Hegemonyaya: Tarihin Tekerrürü

19’uncu yüzyılda İngiltere’yi Güneş Batmayan İmparatorluk düzeyine yükselten şey demir ve çelikten gemiye, kâğıttan pamuk ve ipliğe kadar hemen her alanda üretim tekelini elinde bulundurmasıydı. Üretim avantajı 19. yüzyılda bu kez ABD’nin eline geçti. Bu da küresel hegemonyanın kapılarını araladı. Bugün ise yükselen güç hatta küresel sistemin yerleşik gücü sahip olduğu devasa üretim ekonomisinden dolayı artık Çin.

ABD’nin en büyük avantajı hâlâ yüksek teknoloji üretiminde ilk sırada olması. ABD’deki teknoloji endüstrileri toplam dünya pazarının yüzde 37’sini oluşturuyor. Apple, Microsoft, Facebook, Google, Intel ve IBM gibi teknoloji şirketleri küresel teknoloji sektörüne yön veriyor. Fakat yazılımda en iyi ülkeler arasında yer alan ABD’nin inovasyon merkezleri yavaş yavaş güç kaybediyor. Zira hipersonik füzelerle ve drone teknolojilerine yatırım yapmada tökezliyorlar.

Çin ise Lenovo, Tencent ve Huawei gibi şirketleriyle yapay zekâ alanında bile atılımlar yapmaya başladı. Üretim alanındaki küresel liderliğini yapay zekâ, yarı iletkenler, kuantum bilgisayarlar, hipersonik füzeler ve uzay teknolojisi gibi yüksek teknoloji gerektiren hamlelerle perçinleyerek büyük ilerleme kaydediyor. Yapay zekâ ve 5G teknolojisindeki yenilikleriyle ses getiren Çin’in dijital teknolojideki sıralaması 7 trilyon dolara yaklaşıyor. Bu da dijitalleşmenin ülkenin GSYİH’sinin yüzde 40’ından fazlasına katkıda bulunması anlamına geliyor.

Dolar Ekonomisinin Açmazı ve ABD’nin Çöküşü

Özetle dolar basarak istediği her şeyi bedavadan alan küreselciler Amerika’nın üretim ekonomisinin çöküşüne yol açtı. Bedava bir şeyi almak varken niye üretesiniz ki? Fakat her şeyi maliyetsiz şekilde dışarıdan almak üretimsizliğe ve rekabet gücünüzün her alanda azalmasına yol açar. Endüstriyel üretimi çökertir. İstediğiniz her şeyin ücretini dolar basarak ödemek ‘para üretimi’ dışında her alanda üretimsizliğe ve sanayinin gerilemesine yol açıyor. ABD’yi küresel güç yapan faktör dolar basarak her istediğini alması değildi. Herkesten daha fazla ve daha kaliteli olarak her şeyi üretebilmesiydi. Zira üretim hegemonya demek. Üretimsizlik ise vesayet altına girmektir. Köleliktir. Muhtaç hale gelmektir. Jeo-politik ve stratejik çaptan düşmektir. Dışa bağımlılıktır.

Dolar basarak her istediğini alan ABD’nin şu an maruz kaldığı kriz işte tam da bu? Üretimsizlik. Sanayinin çökmesi. Dışa ve dış yatırımlara bağımlılık. Çünkü sanayi ve üretim olmadan vergi gelirleri azalıyor. İşsizlik artıyor. İç ve dış borç fırlıyor. Trump soruna doğru teşhis koyuyor. Fakat tedavi ve çözüm yolunu tıkayanlar var. Dolar ekonomisinin yol açtığı temel darboğazı, üretimi ve istihdamı ve dolayısıyla vergi gelirlerini artırarak çözeceğini söyleyen Trump’a küreselciler fırsat vermiyor. Zira küresel finansa hükmedenler Benyamin Netanyhau ile Volodimir Zelenski gibi Trump’ı da kontrol etmek istiyor. Bunu da borç kriziyle yapıyorlar. Paraya hükmederek. Ancak üretim ekonomisinin zayıflığı Trump’ı gümrük tarife duvarlarını artırarak para bulmaya itiyor. Bu bir çare değil. ABD’yi yeniden büyük yapmak üretim gücüne yeniden kavuşmakla olabilir. Fakat bunu şu an yapması çok zor.

Savaşlar Üretimle Kazanılır, Parayla Değil

Bu nedenle ABD’nin küresel jeo-politikadaki pozisyonu zayıflıyor. Savaşlara giremiyor. Çünkü üretim avantajını yitirmiş durumda. Savaşları parası olanlar değil gerekli silah, top ve mühimmata sahip olanlar ve bunu kendi başına üretebilenler kazanır. ABD ve Avrupa bu nedenle Ukrayna’da kaybediyor. Gazze’de zorlanıyor. Suriye’de kıpırdayamıyor. İran’da istediğini elde edemiyor. Doğu Akdeniz’den Güney Çin Denizi’ne kadar güç kaybeden bir Atlantik var karşımızda.

Çünkü üretim tekeli ve endüstriyel imalat artık Çin, Hindistan, Rusya, Türkiye ve Brezilya gibi ülkelerde. Almanya bile ABD’nin yanlış politikalarının bedelini endüstriyel gerileme ile ödüyor. Sanayi devriminin lideri olan İngiltere bugün endüstriyel üretimde ilk onda bile değil, 12’inci sırada.

Haliyle ABD ne içeride ne de dışarıda artık sözünü kimseye geçiremiyor. Vasalları başkaldırıyor. Müttefikleri başka bir dünya arayışında. Bu nedenle Trump, Rusya ve Çin gibi temel rakipleriyle savaş yerine uzlaşı arıyor. Çünkü savaşacak ve uzayan savaşı devam ettirecek üretim kondisyonuna sahip değil.

Fakat eğer Trump yönetimi iç ve dış açmazları aşamazsa ve en başta da dolar ekonomisinden üretim ekonomisine geçemezse hedeflerine ulaşması çok zor. Çünkü Siyonist-evanjelik küreselciler Trump’ın gündemini ve hedeflerini baltalayacaktır. Onların hedefleriyle Trump’ın hedefleri farklı çünkü. Küreselcilerin sosyal, ekonomik, siyasi, diplomatik ve magazinel skandallar yoluyla içerideki kaosu derinleştirmesi Trump’ın yapacağı hamleleri geciktiriyor. Trump’ın Zelenski ve Netanyahu gibi küreselci taşeronlara karşı elini zayıflatıyor.

Yeniden piyasaya sürülen ve Trump’ı hedef alan Epstein dosyasını da bu bağlamda değerlendirmek gerekir. Hâsılı kelam, zor durumdaki ABD’nin ülkesi ve halkı adına atılım yapmak isteyen Başkanı Donald Trump da zorda. Kuşatılmış halde. Haliyle taktiksel olarak Trump romantizmine bel bağlanabilse de stratejik açıdan Trump’ın da eninde sonunda ABD’ye hükmeden derin güçlerin çizdiği rotadan fazla sap(a)mayacağını akıldan çıkarmamak gerekir.