Butch Wilmore ve Sunita Williams, planlanan 8 günlük görev yerine 286 gün geçirdikleri Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan döndükten sonra Dünya’ya uyum sağlamakta zorluk yaşıyor.
Uzay Görevi Beklenenden Uzun Sürdü
ABD’li astronotlar Butch Wilmore ve Sunita Williams, Haziran 2024’te Uluslararası Uzay İstasyonu’na yalnızca sekiz günlük bir görev için gönderildi. Ancak teknik aksaklıklar ve lojistik nedenlerle görev süresi beklenmedik şekilde uzadı ve ikili tam 286 gün boyunca yörüngede kaldı. Görev, Mart 2025’te başarıyla tamamlanarak sona erdi.
Dünya’ya Dönüşte Zorluklar Baş Gösterdi
Dönüş yolculuğu Rus yapımı kapsülle gerçekleştirilen astronotlar, Dünya’ya iniş yaptıktan sonra hastaneye kaldırıldı. NASA sağlık ekiplerinin gözetiminde iki ay süren kapsamlı bir rehabilitasyon sürecine alındılar. Uzaydaki ekstrem koşullara başarılı bir şekilde uyum sağlayan Wilmore ve Williams, esas zorluğun Dünya’ya ayak bastıklarında başladığını belirtti.
Yer Çekimi Astronotları Zorluyor
Astronotların en büyük şikayetlerinden biri, Dünya’nın yer çekimi. 59 yaşındaki Butch Wilmore, dönüş sonrası hâlâ sırt ağrıları çektiğini belirterek, “Kapsül denize indiğinde henüz çıkmamıştık ve boynum ağrımaya başladı. Yer çekimi bir süre çok rahatsız edici oluyor,” ifadelerini kullandı. Wilmore, sırtının belirli bir bölgesinde hâlâ hafif bir sızı hissettiğini de ekledi.
Sunita Williams: “Uyku Düzenime Yeni Yeni Alışıyorum”
Görev arkadaşı Sunita Williams, Dünya’ya dönüşün ardından geçen süreci “karışık ve zorlu” olarak tanımladı. NASA’nın düzenlediği karşılama etkinliğinde konuşan Williams, “Eve döneceğimizi biliyordum, sadece bizi alacak doğru aracın gelmesini beklememiz gerekiyordu” dedi. Uyku düzenine yeniden alışmanın zorluğuna değinen astronot, sabah 4’te uyanmaya alışık olduğunu ve normal rutine yeni yeni dönmeye başladığını söyledi.
Kas ve Kemik Kayıpları İçin Yoğun Fizik Tedavi
Uzun süreli uzay görevleri, insan vücudunda ciddi biyolojik değişikliklere yol açıyor. Özellikle kas kaybı ve kemik erimesi, mikro yer çekiminin başlıca etkileri arasında yer alıyor. Wilmore ve Williams, bu etkilerle başa çıkmak için özel olarak hazırlanmış bir fizik tedavi programına alındı. NASA uzmanlarının yönlendirmesiyle yürütülen rehabilitasyon süreci sayesinde ikili büyük ölçüde toparlandı.
Dünya’ya Uyum Zaman Alıyor
İki aylık yoğun tedaviye rağmen astronotlar, Dünya’nın fiziksel koşullarına hâlâ tam anlamıyla uyum sağlayabilmiş değil. Sağlık uzmanları, uzaydan Dünya’ya dönüşte karşılaşılan fizyolojik sorunların kişiden kişiye değişebileceğini ve bu sürecin haftalar hatta aylar sürebileceğini belirtiyor.
NASA’dan Yeni Değerlendirme: Uzay Görevleri ve İnsan Sağlığı
Bu zorlu dönüş süreci, NASA’nın uzun süreli uzay görevlerine dair insan sağlığı üzerindeki etkileri yeniden değerlendirmesine neden oldu. Özellikle Mars görevleri gibi uzun vadeli projeler için, astronotların dönüş sonrası yaşayacakları sürece dair daha kapsamlı önlemler alınması planlanıyor.
Sonuç: Asıl Mücadele Yeryüzünde Başladı
Her ne kadar uzayda geçirilen 286 gün, bilimsel açıdan büyük kazanımlar getirmiş olsa da, Butch Wilmore ve Sunita Williams için gerçek mücadele Dünya’ya döndüklerinde başladı. Kas güçsüzlüğü, uyku sorunları ve yer çekimi kaynaklı ağrılarla geçen iki ayın sonunda, ikili büyük bir direnç göstererek önemli bir toparlanma sağladı. Ancak bu olay, insan bedeninin uzaya ne kadar uyum sağlasa da, Dünya’ya dönüşte yeniden bir adaptasyon süreci yaşadığını bir kez daha gözler önüne serdi.