Ermenistan’da darbe girişimi iddiası ülkenin siyasi gündemine bomba gibi düştü. Anahtar isimlerden biri olan Başpiskopos Bagrat Galstanyan’ın tutuklanması, Başbakan Paşinyan ile kilise arasındaki krizi alevlendirdi.

Bagrat Galstanyan kimdir ve neden tutuklandı?

Başpiskopos Bagrat Galstanyan, Ermenistan Apostolik Kilisesi’nde Tavuş Piskoposu olarak görev yaparken, muhalif bir figür olarak öne çıkıyor. Uzun süredir Başbakan Nikol Paşinyan’a karşı düzenlenen protestoların başını çeken Galstanyan, “Kutsal Mücadele” adını verdiği hareketle hükümete karşı açıkça meydan okuyor. Ancak bu kez suçlamalar çok daha ciddi: Darbe girişimi planlamak ve iktidarı ele geçirmeye teşebbüs.

Paşinyan’dan sert açıklama: “Kötü niyetli planı engelledik”

Başbakan Nikol Paşinyan, olayların ardından Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, “Emniyet güçleri, ‘suç-oligarşik din adamlarının’ Ermenistan Cumhuriyeti’ni istikrarsızlaştırma ve iktidarı ele geçirme yönündeki büyük ve kötü niyetli planını engelledi” ifadelerini kullandı. Bu sözler, Ermeni Apostolik Kilisesi’nin hükümetle olan gerilimini açıkça gözler önüne serdi.

2020’den bu yana süregelen istifa çağrıları

Paşinyan’ın liderliği 2020’de Azerbaycan’a karşı alınan ağır askeri yenilgi sonrası ciddi şekilde tartışılır hale geldi. Katolikos II. Garegin dahil olmak üzere kilise liderleri, Başbakan’a istifa çağrısında bulunmuştu. Bu çağrılar karşılık bulmadı, ancak ülkedeki muhalif sesler daha da güçlendi.

Protestolardan darbe girişimine: Galstanyan’ın dönüşümü

Geçtiğimiz yıl ülke çapında büyük kitlelerin katıldığı protestoları organize eden Galstanyan, o dönem halkın Azerbaycan’a verilen toprak tavizleri nedeniyle öfkesini temsil ediyordu. Ancak son gelişmelerde, protestoların yerini ciddi bir darbe hazırlığı iddiası aldı.

Galstanyan Kanada vatandaşı olduğu için başbakan olamıyor

İddialara göre Başpiskopos, Paşinyan’ın yerine geçme niyetini açıkça dile getirmişti. Fakat Ermeni-Kanadalı çifte vatandaş olduğu için resmi olarak böyle bir göreve aday olması mümkün değil. Buna rağmen, destekçileriyle birlikte organize bir şekilde hükümeti devirmek için planlar yaptığı öne sürülüyor.

Eski asker ve polisler organize edildi

Ermenistan Soruşturma Komitesi’nin paylaştığı bilgilere göre, Galstanyan ve ekibi, çoğunluğu eski asker ve polislerden oluşan yaklaşık bin kişiyi örgütledi. Bu kişilere yolları kapatma, iletişimi kesme ve şiddet olaylarını tetikleme gibi görevler verildi. Böylece ülkenin kaosa sürüklenmesi hedeflendi.

Silah ve patlayıcı iddiası

Soruşturma kapsamında yapılan açıklamada, darbe girişiminde kullanılmak üzere silah, patlayıcı ve diğer tehlikeli materyallerin temin edildiği belirtildi. Bu iddialar kapsamında, Galstanyan ve 30’a yakın destekçisinin evlerinde aramalar yapıldı.

Ses kayıtları delil olarak sunuldu

Soruşturmayı yürüten makamlar, Galstanyan ve destekçilerinin hükümeti devirmeye yönelik planlar yaptığı iddia edilen ses kayıtlarını da kamuoyuyla paylaştı. Bu kayıtlar, darbe hazırlığının ciddi şekilde planlandığını gösteren en önemli kanıt olarak öne çıkarıldı.

Galstanyan gözaltına alınırken tehdit etti

News.am haber sitesinde paylaşılan videolarda, maskeli polislerin Galstanyan’ı evinden çıkardığı anlar yer aldı. Kalabalığın “Nikol hain” sloganları attığı sırada Galstanyan’ın, “Kötülük, dikkatle dinle, ne yaparsan yap, çok az zamanın kaldı. Bekle, geliyoruz” dediği duyuldu.

Milletvekili Danielyan: “Bu bir diktatörlük!”

Galstanyan’a yakınlığıyla bilinen milletvekili Garnik Danielyan, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Bu baskınlar bir diktatörlük rejiminin eylemleri. Başpiskopos’a yöneltilen suçlamalar tamamen uydurma” diyerek hükümete tepki gösterdi. Danielyan, olayın dini ve politik baskının bir yansıması olduğunu öne sürdü.

Samvel Karapetyan da aynı gerekçeyle tutuklanmıştı

Bu olay, bu ayın başlarında yaşanan başka bir tutuklamayı da akıllara getirdi. Rus-Ermeni milyarder Samvel Karapetyan da “iktidarı gasp etmeye yönelik çağrılar” yaptığı gerekçesiyle gözaltına alınmıştı. Karapetyan’ın da hükümete yönelik muhalif duruşu dikkat çekiyordu.

Paşinyan kilise liderini görevden almaya çalıştı

AFP’nin haberine göre Başbakan Paşinyan, bu ayın başlarında Katolikos II. Garegin’i görevden almaya çalıştı ancak başarılı olamadı. Paşinyan, halka çağrıda bulunarak kiliseyi “özgürleştirme” amacıyla yeni bir ruhani lider seçmeleri gerektiğini savundu. Bu da dini kurumlarla iktidar arasında derin bir ayrışmanın göstergesi oldu.

Kremlin: Bu Ermenistan’ın iç meselesidir

Rusya’dan ise dikkat çeken bir açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, yaşananları Ermenistan’ın iç meselesi olarak değerlendirdiklerini ancak ülkede istikrarın korunmasından yana olduklarını belirtti. Bu açıklama, Moskova’nın sürece doğrudan müdahil olmayacağını işaret etti.

Tutuklanan kişi sayısı artabilir

Soruşturmayı yürüten yetkililer, şu ana kadar 14 kişinin tutuklandığını, ancak sürecin devam ettiğini belirtti. Komite, 15 kişi hakkında resmi suç duyurusunda bulunulduğunu ve soruşturmanın genişletilebileceğini açıkladı.

Ermenistan’da siyasi kriz derinleşiyor

Tüm bu gelişmeler, Ermenistan’daki siyasi krizin yalnızca hükümet ve muhalefet arasında değil, aynı zamanda devlet ile kilise arasında da derin bir fay hattı yarattığını gösteriyor. Galstanyan’ın tutuklanması, bu kriz ortamında yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.