Trump yönetimi Brezilya’dan gelen tüm ürünlere %50 gümrük vergisi koyacağını açıkladı. Kahve, et, petrol ve makine ihracatı bu karardan ciddi şekilde etkilenecek.
Trump Yönetiminden Brezilya’ya Sert Ek Vergi Kararı
ABD Başkanı Donald Trump, dünya genelinde uyguladığı ek gümrük tarifelerini bu kez Brezilya için devreye aldı. 1 Ağustos 2025’ten itibaren geçerli olacak karara göre Brezilya’dan ithal edilen tüm ürünlere %50 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Beyaz Saray kaynakları Trump’ın bu kararı, Brezilya hükümetinin eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya verdiği destek ve eleştirdiği siyasi yaklaşımlar nedeniyle aldığını öne sürüyor.
Brezilya Ekonomisinde Şok Etkisi
Latin Amerika’nın en büyük ekonomisi olan Brezilya’da bu karar adeta bomba etkisi yarattı. ABD, Brezilya’nın Çin’den sonra en büyük ikinci ihracat pazarı konumunda. Yeni vergilerin yürürlüğe girmesi, ülkenin dış ticaret dengesini büyük ölçüde sarsabilir. Brezilya hükümeti ise bu gelişmenin ihracat rotasını Avrupa ve Asya’ya kaydırmasına yol açabileceğini değerlendiriyor.
Kahve İhracatında Büyük Darbe Bekleniyor
Dünyanın en büyük kahve ihracatçısı konumundaki Brezilya için kararın en ağır sonuçlarından biri kahve sektörü olacak. Şu anda Brezilya kahve ihracatının %16.7’si ABD’ye gidiyor. Ancak %50’lik ek vergi, ABD’li kahve ithalatçıları için maliyetleri fırlatacak. Uzmanlar, Amerikalı şirketlerin bu fiyatları kabul etmeyeceğini ve alternatif tedarikçiye yöneleceğini öngörüyor. Brezilyalı üreticiler de fiyat kırarak rekabet edemeyecekleri için ciddi pazar kaybı riskiyle karşı karşıya kalacak.
Sığır Eti İhracatına Etkileri
Karar yalnızca kahveyi değil, Brezilya’nın önemli gelir kalemlerinden sığır eti ihracatını da vuracak. Ülkenin et üreticileri, ABD pazarındaki kaybın yıllık net gelirlerinde %5 düşüş yaratacağını öngörüyor. ABD, Brezilya et sektörü için kritik bir pazar konumunda ve ek vergiler rekabeti büyük ölçüde zorlaştıracak.
Petrol ve Enerji Sektörü de Etkilenecek
Brezilya’nın enerji sektörü de Trump’ın tarifesinden darbe alacak. Geçen yıl Brezilya, toplam petrol ihracatının %13’ünü ABD’ye gerçekleştirmişti. Yeni vergi düzenlemesi, ABD’ye yapılan bu satışları ciddi şekilde kısıtlayabilir ve Brezilya’nın enerji gelirlerinde önemli bir açık yaratabilir. Alternatif pazarlar bulunsa bile fiyat rekabeti ve nakliye maliyetleri gibi faktörler nedeniyle kolay bir adaptasyon beklenmiyor.
Uçak Sanayi ve Embraer’e Ağır Fatura
Kararın en kritik darbeyi vuracağı sektörlerden biri de havacılık. Brezilya’nın önde gelen uçak üreticisi Embraer, 2024 yılı ihracatının %63’ünü ABD’ye yapmıştı. Yeni vergi yükü, Amerikan havayollarının ve alıcıların Embraer uçaklarından uzaklaşmasına ve rakip üreticilere yönelmesine neden olabilir. Bu da Embraer’in satış gelirlerinde dramatik bir düşüş anlamına geliyor.
Makine ve Üretim Sektörü Zor Durumda
Brezilya’nın motor, jeneratör ve makine ihracatının %60’ı ABD’ye gidiyor. Bu sektörler de Trump’ın ek vergisinden ağır şekilde etkilenecek. Üreticiler, maliyet avantajını kaybederek Amerikalı ithalatçılara daha pahalı ürün sunmak zorunda kalacak. Bu da ABD’li şirketlerin Avrupa, Asya veya yerli üretime yönelmesine yol açabilir.
Lula Yönetimi Misilleme Peşinde
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva yönetimi ise ABD’ye karşı misilleme adımlarını gündemine aldı. Diplomatik kaynaklara göre Brezilya, ABD’den ithal edilen bazı stratejik ürünlere karşı ek vergi tarifeleri ve kotalar koymayı tartışıyor. Lula hükümeti ayrıca Avrupa Birliği ve Çin ile olan ticaret ilişkilerini güçlendirerek ABD pazarına bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
Küresel Tedarik Zincirlerinde Etki
Trump’ın Brezilya’ya getirdiği %50’lik ek vergi, yalnızca iki ülkeyi değil küresel tedarik zincirlerini de etkileyecek. ABD’li kahve şirketleri yeni tedarik rotaları ararken, enerji, et ve makine sektörleri de alternatif kaynaklar bulmaya çalışacak. Bu durum fiyat artışlarına ve küresel piyasalarda dengesizliklere yol açabilir.
ABD Kamuoyunda Tartışmalar
Trump yönetiminin aldığı bu karar ABD’de de tartışma yarattı. Kahve şirketleri, gıda zincirleri ve ithalatçı sektörler maliyet artışından endişeli. Tarife kararının tüketici fiyatlarına yansıması beklenirken, özellikle kahve sever Amerikalılar için fiyat artışı kaçınılmaz görünüyor. Siyasi analistler ise Trump’ın sert ticaret politikalarının seçim kampanyası için de bir koz olarak kullanıldığını savunuyor.