İsrail ile İran arasında yükselen askeri gerilim, gözleri yeniden Türkiye’nin hava savunma kapasitesi ve S-400 hava savunma sistemlerinin aktif olup olmadığına çevirdi. Peki, S-400’ler 2025’te aktif mi, Türkiye’nin kullandığı hava savunma sistemleri neler, SİPER ve HİSAR sistemleri nerelerde konuşlu?

S-400’ler Aktif mi? Türkiye 2025’te S-400’leri Kullanıyor mu?

Türkiye’nin 2019 yılında Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri, hâlâ gündemin en sıcak başlıkları arasında. Sistemler Türkiye’ye teslim edildi ancak fiilen aktif edilip edilmediği konusu uzun süredir tartışılıyor.

Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, S-400’lerin kullanılmaya hazır olduğunu, ancak “gerektiği zaman” aktif edileceğini belirtiyor. Bu ifadeye göre, sistemler tamamen rafa kaldırılmış değil. Örneğin eski Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar şu açıklamayı yapmıştı:

“S-400 yerinde ve kullanılmaya hazır. Bir saat içinde aktif edilebilir.”

2025 yılı itibarıyla da mevcut resmî açıklamalara göre S-400’ler aktif kullanımda değil, ancak Türkiye’nin ihtiyaç duyması hâlinde bu sistemleri anında konuşlandırabileceği belirtiliyor.

S-400 Hava Savunma Sistemi Ne Zaman Alındı?

S-400 hava savunma sistemi, Türkiye ile Rusya arasında imzalanan anlaşma doğrultusunda 2017 yılında sipariş edildi ve 2019 yılında teslimatları yapıldı. Bu gelişme NATO içinde ciddi tartışmalara yol açtı.

Sistemin teslim alınmasının ardından Türkiye:

Test atışları gerçekleştirdi.
Sistemi envantere dahil etti.
Ancak operasyonel olarak aktif hale getirmedi.

Bunun nedeni olarak ise hem ABD ile yaşanan diplomatik gerilim, hem de NATO uyum sorunları gösterildi.

Türkiye Şu Anda Hangi Hava Savunma Sistemlerini Kullanıyor?

2025 yılı itibarıyla Türkiye’nin hava savunma kapasitesi büyük ölçüde yerli ve milli sistemlere dayalı bir yapıya dönüştü. İşte Türkiye’nin aktif olarak kullandığı bazı önemli sistemler:

1. KORKUT – Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi

Zırhlı platform üzerinde taşınabilen KORKUT, hava hedeflerine karşı etkili bir savunma sağlıyor. Özellikle SİHA ve helikopter tehditlerine karşı tercih ediliyor.

2. SUNGUR – Omuzdan Atılan Hava Savunma Füzesi

Piyade seviyesinde bireysel kullanım için geliştirilen SUNGUR, kısa menzilli hava tehditlerine karşı geliştirilmiş bir sistemdir. Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yaygın şekilde kullanılıyor.

3. HİSAR-A ve HİSAR-O+ Orta İrtifa Hava Savunma Sistemleri

HİSAR-A+ ve HİSAR-O+, orta irtifa hava savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş ve 2023’ten itibaren TSK’ya teslim edilmiştir.

HİSAR-O+ etkili menzili: 25 km
HİSAR-A+ etkili menzili: 15 km
Hedefler: Uçak, helikopter, İHA, seyir füzesi

4. SİPER – Uzun Menzilli Yüksek İrtifa Hava Savunma Sistemi

Türkiye’nin en gelişmiş yerli hava savunma sistemi olan SİPER, yüksek irtifalı tehditlere karşı geliştirildi. 2025 itibarıyla aktif olarak hava kuvvetlerine teslim edilmiş durumda.

Menzil: 100+ kilometre
Hedefler: Balistik füze, jet, seyir füzesi

SİPER ve HİSAR Sistemleri Nerelerde Konuşlu?

SİPER Konuşlandırma Noktaları

SİPER sistemleri stratejik öneme sahip bölgelerde konuşlandırılmıştır. Bunlar:

Ankara ve İstanbul gibi metropol alanlar
Akdeniz ve Ege bölgesindeki kritik üsler
Doğu sınır hattı (özellikle İran ve Suriye’ye bakan bölgeler)

Bu bölgeler, hava tehditlerine en açık noktalar olduğu için öncelikli konuşlandırma alanı olarak seçilmiştir.

HİSAR Sistemleri Nerede Kullanılıyor?

HİSAR-O+ ve A+ sistemleri, 2024 itibarıyla şu bölgelerde görev yapmaktadır:

Hatay, Kilis, Şanlıurfa hattı (Suriye sınırı)
Edirne ve Trakya bölgesi (Batı sınır hattı)
Doğu Anadolu’da bazı üs bölgeleri

Bu sistemler, alçak ve orta irtifa tehditlerine karşı nokta savunma sağlamakta büyük rol oynuyor.

Türkiye’nin NATO İçindeki Hava Savunma Uyumu

Türkiye, NATO üyesi olmasına rağmen S-400 satın alımı nedeniyle ABD ile sorunlar yaşadı. Özellikle F-35 programından çıkarılmasına neden olan bu gelişme, Türkiye’nin alternatif çözümlere yönelmesine neden oldu.

Ancak hâlen Türkiye, NATO tarafından sağlanan bazı hava savunma unsurlarından da yararlanmaktadır:

İspanya’dan gelen Patriot bataryaları
İtalya’dan konuşlandırılmış SAMP-T sistemleri

Bu sistemler özellikle Adana, Kahramanmaraş ve Gaziantep gibi sınır bölgelerinde görev yapıyor.

İsrail’in Çelik Kubbesi ve Türkiye’nin Savunma Sistemi Arasındaki Farklar

Sıklıkla karşılaştırılan İsrail’in “Iron Dome” (Demir Kubbe) sistemi ile Türkiye’nin hava savunma mimarisi arasında bazı farklar var:

Iron Dome, roket ve havan mermisi gibi kısa menzilli tehditleri çok hızlı şekilde bertaraf etmek üzere geliştirilmiştir.
Türkiye’nin HİSAR ve SİPER sistemleri ise daha çok uçak, füze ve balistik tehditlere karşı geliştirilmiş, çok katmanlı bir savunma mimarisi oluşturur.

Bu sebeple Türkiye, “Demir Kubbe” benzeri bir kısa menzilli önleyici sistem geliştirme sürecindedir.

S-400’ler Neden Aktif Edilmedi?

NATO baskısı ve ABD yaptırımları
F-35 programına katılımın iptali riski
S-400’lerin NATO sistemleriyle uyumsuzluğu

Bu nedenlerle S-400 sistemleri stratejik bir rezerv güç olarak elde tutulmakta, açık biçimde aktive edilmemektedir. Ancak yetkililer, her an kullanılabilir durumda olduklarını ısrarla vurgulamaktadır.

Türkiye Hava Savunma Sistemleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

S-400’ler 2025’te aktif mi?

Hayır, resmi olarak aktif edilmedi. Ancak Milli Savunma Bakanlığı, sistemlerin ihtiyaç anında kullanılmaya hazır olduğunu açıkladı.

SİPER sistemi nerelerde konuşlu?

SİPER sistemleri, başta Ankara, İstanbul ve güneydoğu sınır hattı olmak üzere stratejik bölgelerde konuşlandırılmıştır.

Türkiye hangi hava savunma sistemlerini kullanıyor?

KORKUT, SUNGUR, HİSAR-A+, HİSAR-O+, SİPER gibi yerli sistemler aktif kullanımda. Ayrıca NATO destekli Patriot ve SAMP-T sistemlerinden yararlanılmaktadır.

S-400 NATO sistemleriyle uyumlu mu?

Hayır. Bu nedenle NATO ile bazı teknik ve siyasi sorunlar yaşanmıştır. Türkiye bu sistemi bağımsız bir platform olarak elde tutmaktadır.

Türkiye Demir Kubbe benzeri bir sistem geliştiriyor mu?

Evet. TÜBİTAK ve ASELSAN öncülüğünde, kısa menzilli hava tehditlerini bertaraf edecek yeni nesil “aktif koruma sistemleri” geliştirme aşamasında.