2025 yılı “Aile Yılı” ilan edilmesiyle birlikte çalışan annelere yönelik sosyal politikalar yeniden şekillenmeye başladı. Nüfus Politikaları Kurulu’nun gündemine aldığı yeni düzenlemeler arasında doğum izninin 1 yıla çıkarılması da yer alıyor. Türkiye’de düşen doğurganlık oranlarını artırmak ve anneliği teşvik etmek için hazırlanan bu düzenleme, kamuoyunda büyük ilgi görüyor. Peki, doğum izni 1 yıla çıktı mı, ne zaman çıkacak ve kimleri kapsayacak?

Doğum İzni 1 Yıla Çıktı mı?

Hayır, doğum izni henüz resmî olarak 1 yıla çıkarılmadı. Ancak bu konuda hazırlanan yeni yasa taslağı 2025 yılı itibarıyla gündemde. Nüfus Politikaları Kurulu, çalışan anneler için doğum izninin süresini artırmayı hedefliyor ve 16 haftalık mevcut ücretli iznin 1 yıla kadar uzatılması için çalışmalar yürütülüyor.

Doğum İzni 1 Yıla Ne Zaman Çıkacak?

Doğum izninin 1 yıla çıkarılmasına yönelik düzenleme henüz Meclis’e sunulmuş değil. Ancak 2025 yılı boyunca sosyal politika başlıkları altında görüşülmesi bekleniyor. Yıl içinde Meclis’e sunulup kabul edilmesi durumunda, uygulamanın 2025 sonu veya 2026 başı itibarıyla yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

Yeni Doğum Yasası Neleri Kapsıyor?

Yeni doğum yasası taslağı, yalnızca doğum izni süresini uzatmayı değil, aynı zamanda diğer aile desteklerini de kapsıyor. Düzenlemeye göre:

Doğum izni 1 yıla çıkarılacak (ücretli ya da kademeli ücretli sistemle)
Babalık izni eşitlenecek, yani memur ve işçiler için aynı süre uygulanacak
Esnek çalışma ve uzaktan çalışma modelleri yaygınlaştırılacak
Annelere yönelik kreş ve bakım desteği sağlanacak
Doğum sonrası işten ayrılan annelerin tekrar iş gücüne dönmesi için destek mekanizmaları kurulacak

Doğum İzninde Şu Anki Uygulama Nedir?

Mevcut sistemde çalışan anneler, doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli doğum izni kullanabiliyor. Ayrıca, talep eden anneler bu süreden sonra ücretsiz izin alma hakkına da sahip. Fakat bu ücretsiz süre, gelir kaybına yol açtığı için çoğu anne çalışmaya erken dönmek zorunda kalıyor.

Yeni Yasayla Ne Değişecek?

Yeni yasayla birlikte doğum izni süresi uzatılacak ve bu sürenin tamamı ya da belirli bölümü ücretli hale getirilecek. Bu sayede anneler hem çocuklarına daha uzun süre bakabilecek hem de iş hayatından kopmadan haklarını koruyabilecek.

Babalık İzninde Değişiklik Olacak mı?

Evet, yeni düzenleme sadece anneleri değil, babaları da kapsıyor. Mevcut sistemde memurlar 10 gün babalık izni kullanabiliyorken, işçiler sadece 5 gün izin alabiliyor. Yeni yasa ile babalık izninin her iki grup için 10 güne eşitlenmesi planlanıyor.

Neden Doğum İzni Uzatılıyor?

Türkiye’de son yıllarda doğurganlık oranı hızla düşüyor. TÜİK verilerine göre 2023 yılı itibarıyla doğurganlık hızı 1,51 seviyesine geriledi. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gereken 2,1 oranının oldukça altında. Hükümet, bu gidişatı tersine çevirmek için aile ve çocuk sahibi olmayı teşvik eden politikaları devreye almayı hedefliyor.

Çalışan Anneler İçin Kreş Desteği Geliyor mu?

Evet. Yeni doğum yasası ile birlikte çalışan annelere kreş desteği ve bakım yardımı sağlanması planlanıyor. Bu destek, çocuklarını bakıcıya ya da kreşe gönderen annelerin mali yükünü azaltmayı hedefliyor. Aynı zamanda kamu ve özel sektördeki işverenlere kreş açmaları için teşvik verilmesi de gündemde.

Esnek ve Uzaktan Çalışma Dönemi

Doğum izni düzenlemesinin yanında esnek çalışma modelleri de ön plana çıkacak. Annelere doğum sonrası yarı zamanlı veya uzaktan çalışma seçenekleri sunularak, iş hayatına daha kolay dönmeleri sağlanacak. Böylece annelik ve kariyer arasındaki denge daha sağlıklı kurulabilecek.

İşçi-Memur Ayrımı Kaldırılacak mı?

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, doğum izni gibi sosyal haklarda işçi ve memur arasındaki farkın kaldırılması için çalışma başlatıldığını duyurdu. Bu adım, özellikle özel sektör çalışanı annelerin haklarının genişletilmesini sağlayacak.

Yeni Yasayla İşverenlere Yük Biner mi?

Taslağa göre doğum izninin büyük kısmı devlet tarafından karşılanacak. SGK üzerinden fonlanacak bu sistem sayesinde işverenin yükü artmadan çalışan anneler desteklenecek. Böylece hem iş gücü korunmuş olacak hem de doğum sonrası kadın istihdamı artacak.

Yeni Düzenleme Kimleri Kapsayacak?

Yeni doğum yasası tüm sigortalı çalışan anneleri kapsayacak. Yani hem özel sektör çalışanları hem de kamu çalışanları bu haktan yararlanabilecek. Serbest meslek sahibi annelere yönelik özel teşvik modelleri de taslak içinde değerlendiriliyor.