Küresel arzın toparlanması ve talepteki belirsizlikler, gıda emtia fiyatlarını aşağı çekmeye devam ediyor. Dünya Bankası’nın gıda fiyat endeksi, 2025’in ilk çeyreğindeki yüzde 2’lik düşüşün ardından nisanda daha da geriledi. Uzmanlar, fiyatların 2026 yılına kadar denge bulunana kadar düşüş trendini sürdüreceğini öngörüyor.
Tahıl Fiyatlarında Yüzde 8’lik Düşüş Öncülük Ediyor
Dünya Bankası’nın verilerine göre, küresel tahıl fiyatlarında iyileşen üretim beklentileri etkisiyle yüzde 8’lik önemli bir düşüş yaşandı. Tahıllardaki bu gerileme, gıda emtia fiyatlarındaki genel düşüşü tetikledi. Ayrıca yağlar ve diğer gıda kategorilerindeki yaklaşık yüzde 3’lük fiyat düşüşü, endekste genel bir aşağı yönlü hareket yarattı. Ticaret gerginliklerinin küresel talep üzerindeki baskısı da fiyatlardaki soğumayı güçlendiren faktörler arasında yer alıyor.
Küresel Tahıl Arzı 2025-26’da Rekor Seviyeye Ulaşacak
Uzmanlar, küresel tahıl arzının 2025-26 sezonunda 3.6 milyar ton ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaşacağını tahmin ediyor. Bu, üst üste üçüncü büyüme yılı olmasına rağmen, son yirmi yılın ortalama büyüme hızının altında gerçekleşecek. Buğday arzı uzun vadeli ortalamaya dönerken, mısır arzı toparlanmasına rağmen tarihsel seviyelerin altında kalmaya devam ediyor. Pirinç ve soya fasulyesi arzının ise uzun vadeli büyüme ortalamalarına yakın seviyede artış göstermesi bekleniyor.
Soya Fasulyesi Yağı Küresel Yağ Arzının Anahtarı
2025-26 mahsul yılında küresel yemeklik yağ arzının yüzde 5 artması bekleniyor. Bu büyüme, üst üste dördüncü yıl genişleme anlamına gelirken, rekor seviyedeki soya fasulyesi üretiminin etkisi büyük. Alternatif yağ kaynaklarında sadece kısmi bir toparlanma öngörülüyor, bu da pazarın soya fasulyesi yağına olan bağımlılığının devam edeceğine işaret ediyor.
Pirinç Piyasasında Hindistan Etkisi ve Fiyatlarda Düşüş
Hindistan’daki rekor pirinç üretimi ve ihracat artışı, küresel pirinç fiyatlarında oynaklığa ve düşüşe neden oluyor. USDA verilerine göre, Hindistan’ın 2024 pirinç üretimi 147 milyon tonla rekor kırarken, ihracat miktarı da 24.5 milyon tona ulaşabilir. Bu durum, Tayland ve Vietnam gibi büyük pirinç ihracatçılarının fiyatlarında yüzde 28’lik düşüş yaratarak tonu 400 dolara kadar çekti. Mercosur ülkeleri de üretim artışı ile rekabeti artırıyor. FAO verilerine göre Uruguay pirinci ihracat fiyatları Ekim 2024’den bu yana 800 dolardan 582 dolara geriledi. Chicago vadeli işlem fiyatları ise yılbaşından beri yüzde 6.27 azalarak 13.10 dolar/cwt seviyesine indi.