Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, nafaka davalarında emsal niteliği taşıyan önemli bir karara imza attı. Mahkeme, daha önce süresiz ve döviz cinsinden hükmedilen yoksulluk nafakasının, geçen 18 yılın ardından tarafların güncel ekonomik ve sosyal durumları göz önünde bulundurularak Türk Lirası’na uyarlanmasına hükmetti.

Karar, uzun yıllar önce dövizle belirlenmiş nafaka borçlarının günümüzdeki ekonomik dalgalanmalara karşı yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurgulaması açısından önem taşıyor.

2003’te 1500 Dolar Olarak Belirlenmişti

Boşanma sürecinde taraflar arasında imzalanan anlaşmaya göre, erkek taraf, kadına her ay 1500 dolar yoksulluk nafakası ödemeyi kabul etmişti. Ancak geçen yıllar içinde dolar kurunun artması, nafaka borçlusunun gelir düzeyinin buna paralel artmaması üzerine, borçlu taraf bu tutarın ya tamamen kaldırılmasını ya da düşürülmesini talep etti.

İlk derece mahkemesi, nafaka tutarının 1500 dolardan 1000 dolara indirilmesine karar verdi. Ancak davalı taraf bu kararı istinafa taşıdı.

Bölge Adliye Mahkemesi: “TL’ye Çevrilsin” Dedi

İstinaf sürecinde devreye giren Bölge Adliye Mahkemesi, döviz kurundaki ciddi artışı ve borçlunun Türk Lirası geliriyle döviz borcunu ödeyemeyecek duruma gelmesini dikkate alarak önemli bir değişikliğe gitti. Mahkeme, nafaka miktarının 2.500 TL olarak uyarlanmasına karar verdi.

Mahkeme, kararında dövizin 2003’te 1,64 TL iken davanın açıldığı 2021 yılında 7,38 TL’ye ulaştığını, kur farkının ciddi bir yük oluşturduğunu vurguladı.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Kararı Bozdu: “Aşırı Bir Değişiklik Yok”

Ancak bu kararı Yargıtay 2. Hukuk Dairesi bozdu. Daireye göre, tarafların ekonomik koşullarında dava konusu dönemde olağanüstü bir değişiklik yaşanmamıştı.
Kararda, nafaka borçlusunun geliri yalnızca emekli maaşıyla sınırlı olmadığı, şirket ortaklığı ve kira gibi farklı gelir kalemlerinin bulunduğu belirtilirken, nafaka alacaklısının da yaşam şartlarının sabit kaldığı vurgulandı.

Hukuk Genel Kurulu Son Sözü Söyledi: Dövizle Nafaka TL’ye Uyarlandı

Bozma kararına rağmen direnme kararı veren yerel mahkeme, nafakanın TL’ye çevrilmesi yönünde ısrarcı olunca dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na taşındı. Genel Kurul, yerel mahkemenin kararını onayladı.

Kararın gerekçesinde şu ifadeler dikkat çekti:
“Taraflar arasında dövizle belirlenen nafakanın uzun süreli ekonomik değişimlerle günümüzde sürdürülemez hale geldiği, döviz kurundaki artışın nafaka borçlusunun gelir düzeyine göre orantısız bir yük oluşturduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle Türk Lirası’na uyarlama kararı isabetlidir.”

Hukuki Dengede Yeni Yaklaşım

Yargıtay’ın bu kararı, nafaka sözleşmelerinde “ekonomik uyarlama” ilkesini öne çıkarması bakımından önem taşıyor.
Dövizle belirlenen nafakanın sabit kalmasının borçlunun ödeme gücünü aşması durumunda, taraflar arasında menfaat dengesi bozulmuş sayılıyor. Yargıtay, bu dengenin korunabilmesi adına ekonomik koşullara göre uyarlamanın yapılabileceğini ortaya koydu.

Emsal Niteliğinde Karar

Bu karar, özellikle yüksek kur dalgalanmasının yaşandığı ülkelerde nafaka sözleşmelerinin uzun vadede yeniden ele alınması gerektiğine işaret ediyor.
Artık mahkemeler, dövizle belirlenen nafaka tutarlarının uygun koşullarda TL’ye çevrilmesini gündeme alabilecek.