Kurban Kesmek Farz mı? Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?

Kurban Kesmek Farz mı? Kurban Bayramı yaklaştıkça, akıllarda aynı soru beliriyor: Kurban kesmek farz mı? Bu ibadetin hükmü nedir? Kimler kurban kesmek zorundadır? Diyanet’ten farklı mezheplere, İslam âlimlerinden halk arasındaki yanlış bilgilere kadar pek çok açıdan bu soruya yanıt arıyoruz. İşte, kurban kesmenin dini boyutu, vacipliği ve tüm merak edilen yönleriyle 1500 kelimelik detaylı bir içerik…

Kurban Kesmek Farz mı?

İslam’da ibadetler, farz, vacip, sünnet ve nafile olarak sınıflandırılır. Kurban ibadeti bu sınıflamada vacip olarak değerlendirilir. Yani, Kur’an’da kesin delille emredilmemiş, ancak sünnetle sabit olmuş güçlü bir ibadettir. Hanefi mezhebine göre kurban kesmek, belirli şartları taşıyan Müslümanlara vaciptir. Diğer bazı mezheplerde ise bu ibadet sünnet kabul edilir. Ancak geniş kabul gören görüş, kurban kesmenin vacip olduğudur.

Bu noktada “Kurban kesmek farz mı?” sorusuna net cevap şudur: Hayır, kurban kesmek farz değildir; ancak vaciptir. Yani farz kadar kesin ve katı bir yükümlülük taşımasa da yapılmaması halinde kişi dini sorumluluk altına girer. Detaylar için tıklayınız…

Vacip Nedir, Farzdan Farkı Ne?

Vacip; yapılması kesin olarak istenmiş ama Kur’an’daki delili farz kadar açık olmayan dini emirlere denir. Farz ile vacip arasındaki temel fark, delilin gücü ve hükmün kesinliğiyle ilgilidir.

Örneğin:

Farz: Beş vakit namaz, oruç, zekât, hac

Vacip: Bayram namazı, vitir namazı, kurban ibadeti

Dolayısıyla kurban, yerine getirilmediğinde günah işlenmiş sayılabilecek bir ibadettir.

Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?

Kurban kesmek için bazı dini ve maddi şartlar gerekir. Bu şartları taşıyan kişilere mükellef denir. Yani kurban ibadetiyle sorumlu olanlardır.

Kurban kesmek kimlere vacip olur?

Müslüman olmak: Kurban sadece Müslümanlara vaciptir.

Akıl sağlığı yerinde olmak: Akıl hastaları yükümlü değildir.

Ergenlik çağına ulaşmış olmak: Bülûğa ermemiş çocuklardan sorumluluk kaldırılmıştır.

Mukim (seferi olmamak): Yolculuk hâlinde olanlara kurban vacip değildir.

Nisap miktarı mala sahip olmak: Bu, zekât nisabı ile aynıdır. Yani 85 gram altın veya buna denk gelir seviyesinde mal varlığına sahip olmak gerekir.

Temel ihtiyaçlarını ve borçlarını karşıladıktan sonra bu mala sahip olmak: Kişinin evi, arabası, borcu varsa; tüm bunlar çıkarıldığında geriye kalan mal nisap miktarına ulaşıyorsa yükümlüdür.

Kısaca özetlemek gerekirse; borcu olmayan, temel ihtiyaçlarını karşılayan, 85 gram altın değerinde malı veya parası olan, yerleşik (mukim), akıllı ve ergen bir Müslüman, kurban kesmekle yükümlüdür.

Kurban Kesmeyen Günaha Girer mi?

Eğer kişi, kurban kesmesi gereken şartlara sahip olduğu hâlde bu ibadeti yerine getirmezse, büyük bir sevaptan mahrum kalır. Hatta bazı İslam âlimleri ve hadislerde bu davranış, cimrilik ve sorumsuzlukla ilişkilendirilmiştir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir hadis-i şerifinde şöyle buyurur:

“Kim imkanı olduğu hâlde kurban kesmezse, bizim namazgahımıza yaklaşmasın.”
(İbn Mâce, Edâhî, 2)

Bu hadisten hareketle, kurban kesmeyi terk etmek ciddi bir manevi sorumluluk taşır.

Kurban Ne Zaman Kesilir?

Kurban kesimi, Kurban Bayramı’nın birinci günü sabah namazı sonrası başlar. Üçüncü günün güneş batımına kadar devam eder.

Ancak ideal zaman:

Bayram namazı kılındıktan sonra

Günün erken saatleridir.

Bu, ibadetin sevabını artırır. Ayrıca etin dağıtımı ve paylaşımı açısından da erken kesmek daha uygundur.

Gece Kurban Kesilir mi?

Gece saatlerinde kurban kesilmesi mekruh kabul edilir. Çünkü kurban kesimi toplumsal bir ibadet olduğu için gündüz saatlerinde yapılması önerilir. Ancak acil durumlar, sağlık gerekçeleri ya da köy gibi küçük yerleşimlerde bayram namazı öncesi kesimler mazur görülebilir.

Kurbanlık Hayvanlarda Aranan Şartlar

Kurban ibadetinin sahih olması için hayvanın da bazı şartları taşıması gerekir.

Kurban edilebilecek hayvanlar:

Koyun

Keçi

Sığır

Deve

Şartlar:

Koyun ve keçi en az 1 yaşında olmalı.

Sığır ve manda en az 2 yaşında.

Deve en az 5 yaşında.

Hayvan sağlıklı olmalı; tek gözü kör, kulaksız, ayağı kırık hayvanlar kurban olmaz.

Hayvanın herhangi bir uzvunun eksik olmaması gerekir.

Ayrıca, sığır, manda ve deve 7 kişiye kadar ortaklaşa kesilebilir. Ancak bu ortakların her birinin niyeti ibadet olmalı, et niyetiyle katılan kişinin kurbanı geçersiz olur.

Kurban İbadetinin Manevi Boyutu

Kurban, yalnızca bir hayvan kesme işi değildir. Aslında bu ibadet, Allah’a yakınlaşmanın, nimetlere şükretmenin, teslimiyetin ve fedakarlığın bir ifadesidir.

Hz. İbrahim’in oğlu Hz. İsmail’i Allah yolunda kurban etmek istemesiyle başlayan bu gelenek, sadakat ve itaatin sembolü hâline gelmiştir.

Kurban kesildiğinde evde bereketin arttığına, hastalıklardan korunduğuna, manevi huzurun yayıldığına inanılır. Kurban ibadeti, hem bireysel olarak kulun Allah’a yaklaşmasına hem de toplumsal dayanışmaya katkı sağlar.

Kurbanlık Et Nasıl Dağıtılır?

Kurban eti üçe bölünmelidir:

Bir bölümü ihtiyaç sahiplerine verilir. Bir bölümü eş, dost ve komşularla paylaşılır. Bir bölümü ise eve, ailenin tüketimine ayrılır. Bu paylaşım, İslam’daki yardımlaşma ve dayanışma ruhunu yansıtır. Aynı zamanda kurbanın sosyal adalet yönünü de ortaya koyar.

Kurban Kesmenin Faydaları

Manevi huzur sağlar. Allah’a teslimiyetin simgesidir. Toplumsal yardımlaşmayı artırır. Aileye bereket getirir. Peygamber sünnetine uymaktır.

Ef’al-i Mükellefin Nedir?

“Ef’âl-i mükellefîn”, İslam’da mükellef bireylerin (akıllı, ergen, Müslüman) uyması gereken emir ve yasakların tümüne verilen isimdir. Bunlar:

Farz

Vacip

Sünnet

Müstehap

Mubah

Mekruh

Haram

Kurban kesmek, bu sistemde “vacip” sınıfında yer alır. Yani yapılması kesin olarak istenmiştir, ancak inkâr edilmesi kişiyi dinden çıkarmaz. Fakat yerine getirilmemesi, dini anlamda bir eksikliktir.

Kurban İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Her yıl kurban kesmek gerekir mi?

Eğer şartlarınız uygunsa (nisap miktarı mala sahipseniz), her yıl kurban kesmeniz gerekir.

Borcu olan biri kurban kesmeli mi?

Borçlarını ödeyemeyecek durumda olan kişi, kurbanla yükümlü değildir.

Ailede sadece bir kişi mi kurban kesmeli?

Eğer her birey nisap miktarı mala sahipse, herkes ayrı ayrı kurban kesmelidir.

Kurban yerine sadaka verilebilir mi?

Kurban, sadakanın yerini tutmaz. Sadaka sevap getirir ama vacip bir ibadeti düşürmez.

Kurban Kesmek Farz mı?

Sonuç olarak, kurban kesmek farz değil, vaciptir. Ancak bu vacip, güçlü bir dini sorumluluktur. Şartları taşıyan Müslümanlar, Kurban Bayramı’nda bu ibadeti yerine getirmekle yükümlüdür. Kurban, sadece et kesmek değil; teslimiyetin, şükrün, yardımlaşmanın ve manevi huzurun bir göstergesidir.

Unutmayalım; kurban kesmek, yalnızca Allah’a yaklaşmak için bir araçtır. İbadetin özü samimiyet ve niyettir. Maldan geçmek, paylaşmak ve Allah’ın rızasını aramaktır.