Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nda önemli bir değişiklik Meclis’ten geçti. Yeni düzenlemeyle birlikte TSK’da subayların rütbe bekleme sürelerinin Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılıp kısaltılabilmesine imkan tanındı. Aynı kanun teklifinde YÖK üyeleri, rektör atamaları ve belediye-köy tüzel kişiliklerine ilişkin önemli maddeler de yer aldı.

Rütbe Bekleme Sürelerinde Yetki Artık Cumhurbaşkanında

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nda dikkat çeken bir değişiklik yapıldı. Bundan böyle subay ve astsubayların rütbe bekleme süreleri, Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilecek ya da kısaltılabilecek. Değişikliğin gerekçesi, kuvvet komutanlıklarında oluşabilecek rütbe dengesizliklerini gidermek ve personel ihtiyacını dengelemek olarak gösterildi.

Kuvvet Komutanlıklarında Esneklik Sağlanacak

Yeni düzenlemeyle birlikte, çeşitli nedenlerle kuvvet komutanlıklarında rütbe karşılık oranlarında yaşanabilecek eksiklik veya fazlalıklar, Cumhurbaşkanının inisiyatifiyle dengelenebilecek. Bu kapsamda, personel planlamasında esneklik sağlanması, ordu içindeki yükselme süreçlerinde yaşanabilecek sıkışıklıkların önüne geçilmesi hedefleniyor.

YÖK Üyelik ve Rektör Atama Sistemi Yeniden Şekillendi

Kanunla birlikte Yükseköğretim Kanunu’nda da değişiklik yapıldı. Yeni sistemle Yükseköğretim Kurulu (YÖK) üyeliklerinin belirlenme şekli detaylı şekilde yeniden düzenlendi.
Toplam 21 kişiden oluşacak YÖK üyelerinin dağılımı şöyle olacak:

Cumhurbaşkanı tarafından rektörlük ve akademik alanda başarılı profesörler arasından seçilecek 7 üye,
Temayüz etmiş üst düzey kamu görevlileri ya da emekliler arasından seçilecek 7 üye,
Üniversitelerarası Kurul’un seçeceği 7 profesör, Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

Üniversitelerarası Kurul’un bir ay içinde atama yapılmayan üyeler için iki hafta içinde yeni seçim yapmaması halinde ise atama doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından yapılacak.

Rektör Atamalarında Yeni Yetki Sistemi

Yeni yasayla devlet ve vakıf üniversitelerine rektör atamaları da tamamen Cumhurbaşkanına bırakılıyor. Devlet üniversitelerinde rektör atamaları doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından yapılırken, vakıf üniversitelerinde mütevelli heyeti bir aday önerecek ve atama yine Cumhurbaşkanı tarafından gerçekleştirilecek. Rektörler artık üniversite tüzel kişiliğinin en üst düzey yöneticisi olarak atanacak ve üniversiteyi yasal olarak temsil edecek.

YÖK Yürütme Kurulu da Yeniden Yapılandırıldı

YÖK Yürütme Kurulu üyeleri de artık yeni sisteme göre belirlenecek. Toplam 6 kişiden oluşan kurulun 4 üyesi Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan seçilecek. Kalan 2 üye ise Üniversitelerarası Kurul’un önerdiği isimler arasından, Cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve ardından YÖK Genel Kurulu tarafından seçilecek.

Anayasa Mahkemesi Kararı Sonrası Belediyelerle İlgili Yeni Düzenleme

Anayasa Mahkemesi’nin iptali sonrası belediyelerin kurulması, kaldırılması ve köylerin tüzel kişiliklerinin sona erdirilmesine ilişkin yasal boşluk giderildi. Yeni düzenlemeyle belediye kurulması için gerekli süreç yeniden belirlendi.

Buna göre:

Belediye kurulmasına yönelik dosya valilik tarafından hazırlanacak ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderilecek.
Nüfusu 5 binin üzerinde olan yerleşim yerlerinde yeni belediye kurulabilecek.
Nüfusu 2 binin altına düşen mevcut belediyeler ise köye dönüştürülebilecek.
İl veya ilçe merkezine 5 bin metreden daha az mesafede olan ve temel altyapı hizmetlerinde uyum sorunu yaşayan köy ve beldeler, bulunduğu belediyeye katılabilecek.

Tüzel Kişiliklerin Kaldırılmasına İlişkin Yeni Usul

Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği belediye ve köylerin tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ilişkin uygulamada da yasal güvence getirildi. Artık bu kararlar belirli kriterlere bağlandı:

Meskun sahası büyükşehir sınırlarına çok yakın olan,
Altyapı ve imar planlaması açısından entegrasyon zorunluluğu bulunan,
Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler doğrudan köye dönüştürülebilecek.

Tüzel kişiliği sona eren belediye ve köylerde yeni imar planları yapılamayacak, sadece zorunlu değişiklikler, katılan belediyenin uygun görüşüyle yapılabilecek.

Tüzel Kişiliği Sona Erenlerin Seçim Hakları Devam Edecek

Yeni düzenlemeyle, tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin ilk yerel seçime kadar hukuki varlığı sürecek. Ancak bu süreçte birleşme veya katılma işlemi yapılan alanlarda, imar planları dahil olmak üzere tüm uygulamalarda katılan belediyenin onayı aranacak. Bu maddeyle birlikte uygulama birliğinin sağlanması ve belirsizliklerin giderilmesi hedefleniyor.