Dürzi Ne Demek? Dürzilerin Dini Nedir, Neye İnanırlar? Lübnan, Suriye, İsrail’de Nerede Yoğun Olarak Yaşarlar?

Dürzi ne demek, Dürzilerin dini nedir, neye inanırlar ve Lübnan, Suriye, İsrail’de nerede yoğun olarak yaşarlar? soruları, son günlerde Orta Doğu’daki siyasi gelişmelerin gölgesinde yeniden gündeme geldi. Özellikle İsrail’in Suriye’deki hava saldırılarının ardından Süveyda gibi Dürzi nüfusun yoğun yaşadığı bölgeler dünya basınında sıkça anılmaya başladı. İşte Dürzilik inancı, tarihi kökenleri ve günümüzdeki coğrafi dağılımıyla ilgili tüm detaylar…

Dürzi Ne Demek?

Dürzi kelimesi, 11. yüzyılda İslamiyet’in Şii mezhebinin İsmaili kolundan ayrılarak oluşan kendine özgü bir inanç sistemine mensup kişilere verilen isimdir.

Adını, bu inancın yayılmasında önemli rol oynayan Muhammed bin İsmail ed-Derezi’den alır. Ancak ilginçtir ki, Dürziler tarih boyunca Derezi’yi resmi bir lider olarak pek benimsememiş, aksine onun fikirlerinin bir kısmını reddetmişlerdir.

Dürziler kendilerini “El-Muvahhidun” yani “Birleştiriciler” olarak tanımlar. Bu isim, Tanrı’nın birliğine olan vurgularını ve inançlarının özünde yer alan tek tanrıcılığı ifade eder.

Dürzilerin Dini Nedir?

Dürzilik, İslam’dan türemiş olmakla birlikte ondan tamamen farklılaşan, özgün bir inanç sistemidir. Tek tanrılı bir dine mensupturlar ama İslam’ın klasik ibadet ritüellerini benimsemezler.

Dürziliğin en önemli özelliği gizli bir öğreti sistemi olmasıdır. İnanç esaslarının büyük bölümü yalnızca inançta “ileri” seviyeye ulaşanlara açıklanır. Dışarıdan bakıldığında mistik ve kapalı bir topluluk yapısına sahiptirler.

Dürzilik kendi kutsal metinlerine sahiptir ve kendine özgü bir ibadet düzeni vardır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’dan izler taşımakla beraber, bu üç dinden de bağımsız ve farklılaşan bir teoloji geliştirmişlerdir.

Örneğin:

Kurban, oruç, hac gibi İslami ibadetleri uygulamazlar.
Dürzi inancı, bireysel ahlak ve topluluk içi sorumluluk üzerine kuruludur.
İbadet ritüelleri ve duaları halka açık değildir.

Dürziler Neye İnanırlar?

Dürzi inancının temelinde Tanrı’nın insan suretinde tecelli ettiği inancı vardır. Bu tecellinin son örneği olarak Fâtımî halifesi el-Hâkim bi-Emrillah kabul edilir.

El-Hâkim’in ilahi bir varlık olduğuna ve Tanrı’nın onun aracılığıyla insanlığa göründüğüne inanılır. Bu nedenle Dürziler onu Tanrı’nın zuhur etmiş hali olarak kabul ederler.

Dürziliğin bir diğer ayırt edici unsuru reenkarnasyon (ruh göçü) inancıdır. Dürziler, ruhun bir bedenden başka bir bedene geçerek ölümsüz bir döngü yaşadığına inanır. Bu inanç, topluluk içinde ahlak anlayışını ve sosyal düzeni etkiler.

Ayrıca Dürzilikteki öğretiler, inançlı kişilerin ahlaki erdemleri içselleştirmesine ve sır saklamasına büyük önem verir. İnancın derin katmanları yalnızca “uqqal” denilen bilgili ve inançta ileri düzeye erişmiş kişilere açıklanır.

Dürzilerin Dini Metinleri ve İbadet Anlayışı

Dürziliğin kendine özgü kutsal metinleri vardır. En önemlisi Kitab al-Hikma (Hikmet Kitabı) adı verilen derleme metindir. Bu metin, inançlarının teolojik temellerini içerir.

İbadetleri toplu ve halka açık değildir. Dua ve toplu ibadetler yalnızca belli günlerde ve özel mekanlarda gerçekleştirilir. İbadet ritüelleri dışarıya kapalıdır ve ayrıntıları sadece topluluk içindekilere anlatılır.

Lübnan’da Dürziler Nerede Yoğun Olarak Yaşar?

Lübnan, dünyadaki en büyük Dürzi nüfusuna ev sahipliği yapar. Özellikle ülkenin Şuf Dağları (Chouf), Aley, Hasbaya ve Rashaya bölgelerinde büyük Dürzi toplulukları bulunur.

Lübnan iç savaşında ve sonrasındaki siyasal yapıda Dürziler önemli bir aktör olmuşlardır. Lübnan siyasetinde Dürzi topluluğunu en çok temsil eden aile Jumblatt ailesidir.

Suriye’de Dürziler Nerede Yoğunlaşır?

Suriye’de Dürzi topluluğunun merkezi Süveyda ilidir. Burası Şam’ın güneyinde yer alır ve halk arasında Cebel el-Dürz (Dürzi Dağı) olarak da bilinir.

Süveyda ve çevresi, Osmanlı döneminden bu yana Dürzilerin görece özerk yaşadığı bir bölge olmuştur. Bugün Suriye’deki Dürzi topluluğu ülkenin azınlıklar mozaiğinde önemli bir yer tutar.

Son yıllarda iç savaş ve İsrail’in Suriye’ye yönelik hava saldırıları haberlerinde Süveyda bölgesi sıkça anılır.

İsrail’de Dürziler Nerede Yaşar?

İsrail’deki Dürziler çoğunlukla ülkenin kuzeyindeki Galilee bölgesi ve Karmel Dağı çevresinde yaşar. Dürzi köyleri İsrail toplumuna entegre olmuş, ancak kendi kimliklerini korumuşlardır.

İsrail Dürzileri, İsrail vatandaşlığına sahip ve İsrail ordusunda hizmet eden Arap topluluklarından biridir. Bu durum onları diğer Arap gruplardan ayıran önemli bir özellik olarak öne çıkar.

Dürziler Başka Nerelerde Yaşar?

Dürzi toplulukları Lübnan, Suriye ve İsrail dışında daha küçük gruplar halinde Ürdün’de de bulunur.

Ayrıca Avrupa, Amerika ve Latin Amerika’ya göç etmiş diaspora toplulukları da mevcuttur. Bu topluluklar genelde kültürel kimliklerini korumaya ve inançlarını nesilden nesile aktarmaya özen gösterirler.