Akademik ve askeri geçmişiyle tanınan Metin Gürcan, casusluk suçlamalarıyla uzun süredir gündemdeydi. DEVA Partisi kurucu üyesi olan Gürcan, gizli belge temin etmek ve bunları yabancı diplomatlarla paylaşmakla suçlandı. 2025 yılı Haziran ayında 16 yıl 8 ay hapis cezası alması, kamuoyunda “Metin Gürcan olayı nedir?” sorusunu yeniden gündeme taşıdı.

Metin Gürcan kimdir, akademik ve askeri geçmişi nedir?

Metin Gürcan, 1976 yılında Bilecik’in Bozüyük ilçesinde doğdu. 1998 yılında Kara Harp Okulu’ndan mezun olarak Piyade Teğmen rütbesiyle TSK’daki görevine başladı. Uzun yıllar Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) görev yaptı ve özel kuvvetlerde yetişti. Askeri kariyeri boyunca Irak, Afganistan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi bölgelerde sahada görev aldı.

2015 yılında kendi isteğiyle emekli olan Gürcan, Oxford Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi ve ABD Deniz Kuvvetleri Enstitüsü gibi kurumlardan yüksek lisans ve doktora dereceleri aldı. Sivil-asker ilişkileri, güvenlik politikaları ve askeri strateji alanlarında çok sayıda akademik makale kaleme aldı.

Metin Gürcan casuslukla neden suçlandı?

Gürcan hakkında açılan davada, yabancı diplomatlarla gizli bilgileri para karşılığı paylaştığı iddia edildi. Mahkemede sunulan delillere göre, Gürcan’ın şunları içeren verileri temin ederek diplomatlara aktardığı öne sürüldü:

Türkiye’nin dış operasyonları (Afrin, Libya, Suriye)
Türk askerî birliklerinin konuşlandığı bölgeler
SİHA ve savunma sanayi ihracat planları
S-400 füze sistemlerinin yerleşim bilgileri
PKK lider kadrosuna dair saha istihbaratları

Mahkeme, bu bilgilerin devletin güvenliği açısından kritik önemde olduğunu belirterek, Gürcan’ı “gizli bilgi temini ve paylaşımı” suçundan 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırdı.

Yabancı misyon temsilcileriyle ne görüştü?

Metin Gürcan, ifadesinde yaptığı görüşmeleri “analitik bilgi paylaşımı” olarak tanımladı. Kendisine yapılan ödemelerin “danışmanlık bedeli” olduğunu savunsa da, mahkeme sürecinde ele geçirilen e-posta yazışmaları ve para transferleri, bu görüşlerin gizli bilgilere dayalı ve sistematik olduğunu ortaya koydu.

Yabancı diplomatlarla yapılan görüşmelerin içeriğinde:

Askerî hareketlilik
Türk hükümetinin dış politikadaki öncelikleri
Olası güvenlik tehditleri
Devletin istihbarat analizleriyle çelişen bilgiler

gibi detaylara yer verildiği iddia edildi.

Metin Gürcan’ın savunması neydi?

Gürcan, mahkemede yaptığı savunmada kendisini şu sözlerle ifade etti:

“Ben akademisyenim, analiz yaparım. Sadece açık kaynak verileri değerlendirip yorumladım. Elimde gizli belge yoktu.”

Ancak, savcılık makamı, Gürcan’ın özellikle operasyonlara dair zamanlama bilgilerini, yer koordinatlarını ve stratejik değerlendirmeleri gizli belge sayılacak biçimde paylaştığını vurguladı.

16 yıl 8 ay hapis cezası hangi gerekçeyle verildi?

Kararın gerekçesinde, Gürcan’ın “devletin güvenliğine zarar verme riski taşıyan bilgileri yabancı bir devlet görevlisiyle paylaşmak suretiyle milli güvenliği ihlal ettiği” belirtildi. Ceza şunlara dayanılarak verildi:

Türk Ceza Kanunu 328. maddesi (Devletin gizli belgelerini temin ve ifşa)
Yargılama sürecindeki deliller
Diplomatik ilişkileri riske atacak bilgi trafiği
Maddi kazanç sağlama karşılığında bilgilendirme

DEVA Partisi’nden ayrıldı mı?

Metin Gürcan, tutuklandığı tarihten itibaren DEVA Partisi’nin resmi görevlerinden çekilmişti. Ancak partiden istifa edip etmediğine dair net bir açıklama bulunmamaktadır. DEVA Partisi yönetimi, sürecin yargı boyutunu beklediklerini belirten bir açıklama yapmıştır.

Metin Gürcan’ın akademik çalışmaları ve kitapları nelerdir?

Metin Gürcan, uluslararası güvenlik politikaları üzerine akademik alanda da tanınan bir isimdi. En bilinen çalışmaları arasında şunlar yer alır:

“Opening the Black Box: Turkish Military Before and After July 15”
“What Went Wrong in Afghanistan?”
“The Gallipoli Campaign: The Turkish Perspective” (Prof. Robert Johnson ile birlikte)

Ayrıca Perceptions, Small Wars Journal ve Turkish Studies gibi prestijli dergilerde makaleleri yayımlanmıştır.

Bu dava Türkiye’de başka neleri gündeme getirdi?

Gürcan’a verilen ceza, Türkiye’de casusluk suçlamalarının tanımı, akademik özgürlük, dış politikadaki bilgi güvenliği gibi konuları yeniden tartışmaya açtı. Özellikle “akademik analiz ile casusluk arasındaki çizgi nerede başlar?” sorusu, sosyal medyada sıkça dile getirildi.