Nöbetçi Eczaneler
Yapay zekâ, son yıllarda küresel ölçekte tüm sektörlerin dönüşümünde kilit bir rol oynarken, Türkiye de bu alanda kendi stratejik vizyonunu netleştirmek üzere önemli bir adım attı. 14 Ocak 2025’te çalışmalarına başlayan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Yapay Zekâ Araştırma Komisyonu, kapsamlı bir süreç sonunda ülkenin ilk yapay zekâ yol haritasını oluşturdu. Haziran ayında TBMM Başkanlığı’na sunulması beklenen rapor, Türkiye’nin dijital dönüşüm vizyonuna yön verecek nitelikte.
12 toplantı, 3 teknik gezi, yüzlerce saatlik analiz
Komisyon, kurulduğu günden bu yana 12 toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantılarda akademisyenler, özel sektör temsilcileri, teknopark yöneticileri, start-up kurucuları ve kamu kurumlarıyla yapay zekâ alanında faaliyet gösteren uzmanlarla birebir görüşmeler yapıldı. Ayrıca İstanbul, Ankara ve İzmir’deki bazı teknoloji merkezlerine teknik ziyaretler düzenlenerek, sahada uygulanan yapay zekâ çözümleri yerinde incelendi.
TBMM’de ilk kez yapay zekâ zirvesi düzenlendi
Meclis tarihinde ilk kez, yapay zekâ temalı bir zirve düzenlendi. Zirvede yerli ve yabancı teknoloji firmalarının temsilcileri, farklı ülkelerden gelen araştırmacılar ve regülasyon konusunda deneyimli isimler bir araya geldi. Yapay zekânın etik boyutu, güvenlik riskleri, iş gücü etkisi ve eğitim politikaları bu zirvede masaya yatırıldı.
Komisyon başkanı yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
“Türkiye’nin teknoloji üreticisi bir ülke olması için sadece altyapı değil, stratejik akıl da şart. Bu rapor, geleceğimizin dijital kılavuzu olacak.”
Yapay zekâ raporunda hangi başlıklar var?
Hazırlanan yol haritası raporunda yapay zekâya dair hem mevcut durum analizine hem de gelecek projeksiyonuna yer veriliyor. Raporun öne çıkan başlıkları şöyle:
-
Türkiye’nin yapay zekâda mevcut kapasite analizi
-
Eğitim sisteminde yapay zekâ müfredat entegrasyonu
-
Kamu kurumlarında yapay zekâ uygulamaları
-
Veri güvenliği ve etik kullanım standartları
-
Hukuki ve mevzuatsal çerçevenin güncellenmesi
-
AR-GE yatırımlarının artırılması için finansman modelleri
-
Uluslararası iş birlikleri ve teknoloji transferi
Türkiye’nin yapay zekâ potansiyeli: Avantajlar ve engeller
Raporda Türkiye’nin sahip olduğu insan kaynağı, genç nüfus, gelişen teknoloji ekosistemi gibi avantajlara dikkat çekilirken; veri standardizasyonu, akademik uygulama eksikliği ve regülasyon boşlukları gibi zorlukların da altı çizildi. Komisyon, bu sorunlara yönelik çözüm önerilerini de detaylı şekilde ortaya koydu.
Eğitimde devrim: Yapay zekâ okuryazarlığı geliyor
Komisyonun en dikkat çeken önerilerinden biri de eğitim müfredatına yapay zekâ okuryazarlığı derslerinin eklenmesi oldu. İlkokuldan üniversiteye kadar farklı seviyelerde öğrencilerin algoritmik düşünme becerileri kazanması ve yapay zekâ uygulamalarına aşinalık geliştirmesi hedefleniyor.
“Gençlerimiz yapay zekâyı sadece kullanan değil, geliştiren nesil olmalı.” ifadeleriyle raporda bu konunun önemi vurgulandı.
Kamu hizmetlerinde yapay zekâ dönemi
Raporda özellikle kamu hizmetlerinde yapay zekânın kullanımı geniş yer buldu. Vergi denetiminden sağlık analizlerine, trafik yönetiminden afet planlamasına kadar birçok alanda yapay zekâ destekli karar sistemlerinin hayata geçirilmesi önerildi. Ayrıca bürokrasinin azaltılması ve vatandaş memnuniyetinin artırılması amacıyla dijital asistanlar ve otomatik işlem sistemleri üzerinde çalışmalar yapılması gerektiği belirtildi.
Etik ve güvenlik: En kritik başlıklar
Yapay zekâ teknolojilerinin sadece teknik yönüyle değil, etik ve güvenlik boyutuyla da düzenlenmesi gerektiği vurgulandı. Karar alma süreçlerinde insan müdahalesinin rolü, yapay zekânın önyargılı veriyle eğitilmesi ve mahremiyet ihlalleri gibi başlıklar raporda ayrıntılı olarak ele alındı. Türkiye’nin bu konularda uluslararası standartlara uygun bir etik çerçeve geliştirmesi gerektiği belirtildi.
Hukuki boşluklar giderilecek
Mevcut Türk mevzuatının yapay zekâ uygulamalarını yeterince kapsamadığı ifade edilen raporda, yeni bir Yapay Zekâ Hukuku hazırlanması önerildi. Özellikle yapay zekâ kaynaklı kararların sorumluluğu, veri işleme kuralları ve algoritmik şeffaflık gibi konularda yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğu belirtildi.
Stratejik hedef: Bölgesel liderlik
Hazırlanan yol haritasının en dikkat çekici bölümlerinden biri de Türkiye’nin yapay zekâ alanında bölgesel liderlik hedefi oldu. Orta Doğu, Balkanlar ve Orta Asya ülkeleriyle yapılacak iş birlikleriyle hem teknoloji ihracatı hem de ortak AR-GE merkezleri kurulması planlanıyor. Türkiye’nin, teknoloji geliştirici ve ihraç eden ülke olma vizyonu raporun omurgasını oluşturuyor.