Rabia YAVUZ – 15 Ekim 2023

Hata yapmak fırsatını Adem’e veren sendin

bilmedim onun talihinden ne kadar düştü bana

gençtim ve ben neden hata payı yok diyordum hayatımda

İsmet Özel

Şiirin ilham ettiği ilk önerme benim için, âdem olmanın hata yapmakla iç içe oluşu. Hata yapmak insanın yazgısı. Kaçamayacağımız bir gerçek. Hatta öğrenmenin, değişimin kilit noktası. Psikoloji alanında insancıl yaklaşımın kurucusu Carl Rogers “Kim olduğumuzu kabul ettiğimizde değişmeye hazır oluruz” der. Hata yapma potansiyelimizi kabul edebildiğimizde zayıf yönlerimize daha dürüst bir şekilde bakabiliriz. Değişim de tam bu noktada başlar.

Hata yapmak öğrenmenin en yalın halidir ayrıca. Bu sayede beynimiz yanlışlardan öğrenerek doğru yöntemleri geliştirebilir. Eğer kendi yanlışlarımızdan öğrenemezsek eksiklerimiz için başkalarını suçlarken buluruz kendimizi. Bu durumda ne sorumluluğumuzu alır ne de durumu iyileştirebilmek için harekete geçebiliriz. Bir kısır döngünün içine hapsoluruz. Zaman zaman kendi kusurlarımıza karşı körleşebiliriz. Bu zaaftan kurtulmanın en iyi yollarından bir tanesi geri bildirim istemektir. Kolay değildir kendimizin eksiklerini başkalarından duymak. Lakin kendimiz hakkında geri bildirimler almak kendimizi geliştirmemizin en işlevsel yollarından biridir. Hepimizin henüz farkında olamadığı kör noktaları vardır. Kendimize dair bakışımızı netleştirmek için çevremizde bize yardım edebilecek kişilerden destek alabiliriz. Elbette bu kişilerle güvene dayalı bir ilişkiye sahip olmak önemlidir. Ancak sağlıklı ve dürüst bir ilişkimiz varsa gerçek geri bildirimler alabiliriz kendimiz hakkında.

Suyun içine atlamak yerine önce ayağımızı bir parça suya sokmak daha iyidir. O nedenle küçük adımlarla başlamak en iyisidir. Örneğin, ilk başlarda bizim için çok daha kolay kaldırılabilir konular hakkında geri bildirim talep etmeyi deneyebiliriz. Böylece hem muhatabımız kendisini daha rahat hisseder hem de aldığımız geri bildirimleri olgunca karşılayıp karşılamadığımızı görme ve gösterme fırsatımız doğar. Bu sayede daha önemli konularda da geri bildirim alma cesaretimiz gelişir. Geri bildirim alma becerimizi geliştirirken güç alacağımız dayanak noktasını netleştirmek faydalı olur bu uzun yolculukta. Aksi halde kolayca kendimizi savunmaya ya da karşımızdaki kişiye mesafe koymaya başlayabiliriz. Unutmayalım ki, bunu yapma nedenimiz daha iyi biri olma yolunda kendimizi yüreklendirmektir. Elbette, kendi eksiklerimiz hakkında kabul edilmesi zor yorumlar duymak bize kendimizi iyi hissettirmeyecek ama gelişebilen kusurlu canlılar olduğumuzu böylece kendimize gösterebileceğiz. Önemli olan elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmak ve yola devam etmektir.

Hepimiz insanız ve birçok hata işliyoruz. Hata yapmaya açık yanımızla karşılaşmak kendimize ve hayatımızda kıymet verdiğimiz insanlara yeni şanslar vermektir. Böylece geçmişte yaşadığımız acı verici olayların ya da duyguların geleceğimizi ipotek altına almasının önüne geçebiliriz. Hatalarımızla yüzleşmek geçmişi değiştirmese bile hepimiz için geleceğimizi değiştirebilir.