Yeşilçam’ın usta isimlerinden Kadir İnanır, adını hafızalara kazıyan filmlerinin izinsiz biçimde dijital ve televizyon platformlarında yayınlandığını ileri sürerek yasal süreç başlattı. İnanır’ın hedefinde ise Hülya Koçyiğit ve Selim Soydan’a ait olan köklü yapım şirketi Gülşah Film var. Ünlü oyuncunun başvurusuyla İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde açılan davada, telif hakları, sanatçı emeği ve sektörel etik tartışmaları yeniden alevlendi.
Telif Krizi: Kadir İnanır’ın Hak Mücadelesi Başladı
Sanatçının avukatı tarafından mahkemeye sunulan dilekçede yer alan iddialar, sektörde büyük yankı uyandırdı. Dava dosyasına göre Gülşah Film, Kadir İnanır’ın başrolünde yer aldığı birçok filmin yayın hakkını sanatçıdan yazılı onay almadan kullanarak televizyon kanallarına ve dijital platformlara satmış ya da yayınlamıştır.
Bu durumun açık bir hak ihlali olduğunu belirten İnanır, bu yayınlardan herhangi bir maddi kazanç elde etmediğini ve manevi haklarının da hiçe sayıldığını vurguladı.
Dava Dilekçesinden Öne Çıkan Detaylar
Mahkemeye sunulan dilekçede şu ifadeler dikkat çekti:
“Müvekkil, icracı sanatçı sıfatıyla eser üzerindeki haklarını hiçbir şekilde devretmemiştir. Filmler en değerli yayın saatlerinde gösterilmektedir ve bu yayınlardan Gülşah Film ciddi gelir elde etmektedir. Ancak Kadir İnanır’ın maddi ve manevi hakları ihlal edilmiştir.”
İnanır’ın avukatı, şimdilik 20 bin TL’lik maddi ve manevi tazminat talep ettiklerini, ancak bu tutarın yayınlar devam ettiği sürece artabileceğini belirtti. Avukat ayrıca, müvekkilinin yıllardır sustuğunu ancak bu noktadan sonra hakkını sonuna kadar arayacağını ifade etti.
“Haklarımız Ödenmiyor” Diyerek Sessizliğini Bozdu
Kadir İnanır da dava sürecinin duyurulmasının ardından kısa bir açıklama yaptı. Türk sinemasının unutulmaz yüzlerinden olan İnanır, şu sözleri kullandı:
“Yıllardır emek verdiğimiz eserlerimiz üzerinden haksız kazanç sağlanıyor. Bu durum yalnızca bana değil, sektördeki tüm sanatçılara yapılan büyük bir haksızlıktır.”
İnanır’ın bu sözleri, Yeşilçam döneminde eserlerde rol almış birçok oyuncunun sessiz mağduriyetini gözler önüne serdi.
Hangi Filmler Davaya Konu Oldu?
Dava dosyasında tek tek isim verilmiş olmasa da, Yeşilçam döneminde Gülşah Film etiketiyle çekilen ve Kadir İnanır’ın başrolünde yer aldığı pek çok film bu iddiaların kapsamına giriyor. Özellikle 70’li ve 80’li yıllarda yayınlanan ve hâlâ televizyonlarda sıklıkla gösterilen bu yapımlar arasında şu filmlerin adı geçiyor:
-
Selvi Boylum Al Yazmalım
-
Dila Hanım
-
Devlerin Aşkı
-
Tophaneli Osman
-
Alev Alev
Bu filmlerin tekrar tekrar gösterilmesine rağmen sanatçıya herhangi bir ödeme yapılmadığı öne sürülüyor.
Gülşah Film’den Henüz Açıklama Yok
Gülşah Film cephesinden ise henüz herhangi bir açıklama yapılmadı. Hülya Koçyiğit ve Selim Soydan’a ait olan yapım şirketi, bugüne dek Yeşilçam’ın birçok değerli filmini sinema tarihine kazandırmış durumda. Ancak bu dava sonrası gözler şirkete çevrildi. Özellikle telif yasası açısından örnek teşkil edebilecek bu davada verilecek karar, sektördeki tüm yapım şirketleri ve oyuncular için emsal teşkil edebilir.
Sanatçı Hakları ve Telif Tartışmaları Yeniden Gündemde
Türkiye’de özellikle 1970 ve 1980’li yıllarda çekilen filmlerle ilgili sanatçı haklarının korunmaması, uzun süredir tartışma konusuydu. Dönemin sözleşmelerinde genellikle yayın hakkı, tekrar gösterim ücreti ve dijital haklar gibi maddeler yer almadığı için, birçok oyuncu ve yönetmen eserlerinden doğan gelirlerden faydalanamıyor.
Bu durum, “telif hakkı yasası güncellenmeli mi?” sorusunu bir kez daha gündeme getirdi. Kadir İnanır’ın açtığı dava ise bu konuda atılan ilk ciddi adımlardan biri olarak yorumlandı.
Sektör Temsilcilerinden Destek Mesajları
Kadir İnanır’ın açtığı dava, birçok oyuncu meslektaşı tarafından da destek gördü. Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlarda, sanatçının mücadelesi takdir edildi. Bazı isimler, benzer mağduriyetler yaşadıklarını ancak seslerini duyuramadıklarını ifade etti.
Yeşilçam’ın yaşayan başka efsanelerinin de benzer davalar açmaya hazırlandığı iddia ediliyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Telif hakları hukuku alanında uzman bazı hukukçular, Kadir İnanır’ın açtığı davanın hukuki zemin açısından güçlü olduğunu belirtiyor. Özellikle yazılı devir sözleşmesi olmadan yapılan yayınların telif hakkı ihlali oluşturduğuna dikkat çeken uzmanlar, mahkemenin sanatçı lehine karar vermesi durumunda benzer davaların artabileceğini öngörüyor.
Gözler Mahkemeden Gelecek Kararda
İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin bu dosyada vereceği karar, telif hakları uygulamaları açısından büyük önem taşıyor. Eğer mahkeme Kadir İnanır’ı haklı bulur ve tazminat kararını onaylarsa, sektördeki yapım şirketlerinin arşiv yayınlarını sanatçılarla tekrar gözden geçirmesi gerekecek.