ABD’nin Massachusetts eyaletine bağlı Boston kentinde yürütülen altı yıllık bilimsel araştırma, şehirdeki fare popülasyonunun halk sağlığını tehdit eden leptospiroz hastalığının kaynağı olduğunu ortaya koydu. Tufts Üniversitesi öncülüğünde, Kuzey Arizona Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) iş birliğiyle yürütülen çalışmada, farelerden alınan örneklerle bir insan vakası arasında neredeyse birebir genetik benzerlik tespit edildi.

328 Farede Leptospira Analizi: Yüzde 18’i Pozitif

2016–2022 yılları arasında Boston’un 17 farklı bölgesinde yakalanan 328 farenin böbrek örnekleri analiz edildi. Araştırmacılar, bu örneklerin yüzde 18’inde Leptospira bakterisine rastladı. Bu, şehir genelinde fare kaynaklı hastalık riski açısından önemli bir uyarı niteliği taşıyor.

Leptospiroz Nasıl Yayılıyor?

Leptospiroz, genellikle fare idrarıyla bulaşan, ölümcül olabilen bakteriyel bir hastalık. Bakteri; toprak, su birikintileri ve durgun sular aracılığıyla yayılıyor. İnsanlar ve hayvanlar bu alanlarla temas ettiklerinde enfekte olabiliyor. Uzmanlara göre hastalık tropikal bölgelerde daha yaygın olsa da, küresel ısınma ile birlikte artık daha serin iklimlerde de görülüyor.

İlk Kez Fare Böbreklerinden Leptospira Üretildi

Tufts Üniversitesi’nden Dr. Marieke Rosenbaum, farelerin böbreklerinden laboratuvar ortamında bakteri üretmeyi başardıklarını ve bunun bilim dünyasında ilk kez gerçekleştiğini belirtti. Araştırmada, Leptospira bakterisinin tam genetik dizilimi çıkarıldı. Bu da hem tanı hem de hastalık takibi açısından önemli bir ilerleme olarak değerlendiriliyor.

Yüksek Risk Grubunda Evsizler ve Açık Alanda Yaşayanlar

Her ne kadar çoğu insan için farelerle doğrudan temas nadir olsa da, evsiz bireyler, açık alanda uyuşturucu kullananlar ve hijyen koşulları yetersiz olan kişiler için risk çok daha yüksek. Ayrıca hastalığın belirtileri çoğu zaman hafif ateş ya da genel halsizlik gibi semptomlarla sınırlı kalabiliyor. Bu da hem tanının zorlaşmasına hem de vaka sayısının resmi kayıtlara geçmemesine neden oluyor.

Fare Hareketliliği ve Şehir Ekolojisi

Araştırma, Boston’daki farelerin genetik olarak farklı bölgelere göre ayrıştığını ve her alanın kendi bakteriyel suşunu geliştirdiğini ortaya koydu. Farelerin ortalama 600 metre mesafeye kadar hareket edebildiği, yeşil alanlar ve biyolojik geçiş yollarını kullandıkları belirlendi. Ancak çok şeritli yollar ve otoyollar bu hareketliliği sınırlıyor.

Fare Kontrol Politikalarında Yeni Yaklaşımlar Gerekli

Dr. Rosenbaum, şehirlerde farelerin tamamen yok edilmesinin mümkün olmadığını, bu nedenle fare popülasyonlarını ve hastalık yayılımını birlikte ele alan entegre kontrol stratejileri geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Araştırma sonuçları, hem şehir planlaması hem de halk sağlığı önlemleri açısından önemli bir rehber niteliği taşıyor.

Araştırma PLOS Neglected Tropical Diseases Dergisinde Yayımlandı

Elde edilen bulgular, bilimsel alanda saygınlığı yüksek olan PLOS Neglected Tropical Diseases dergisinde yayımlandı. Uzmanlar, bu verilerin özellikle kentsel fare kontrolü ve bulaşıcı hastalık önleme politikalarının yeniden şekillendirilmesinde önemli rol oynayacağını belirtiyor.