Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜN) Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Türkiye’nin ilk kömür deneyim ocağında vatandaşlarla neden bir araya geldi?

Yer Altında “Bilim Kafe” Etkinliği

BEÜN Bilim İletişim Ofisi tarafından düzenlenen “5 Soru 5 Cevap” söyleşi serisinin dördüncüsü, şu anda Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) eğitim amaçlı kullandığı maden ocağında yapıldı. Katılımcılar, maden makineleri, ray sistemleri ve kömür yığınlarının arasında gerçekleşen söyleşide, farklı bir deneyim yaşadı.

Programın moderatörlüğünü Dr. Öğr. Üyesi Cem Evrim Aslan üstlenirken, Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu’nun sunumu “Yer Gözlem Uyduları: Yeryüzünü Uzaydan İzlemek ve Depremi Anlamak” başlığıyla gerçekleştirildi.

YÖK’ün Amacı

Etkinliğin temel amacının bilimi halka anlatmak olduğunu vurgulayan Kutoğlu, “YÖK son dönemde, üniversitelerin bilimini halkla buluşturma etkinliğine başladı. Türkiye’nin dört bir yanında eş zamanlı etkinlikler düzenleniyor. Bunlar kayıt altına alınıp internet üzerinden de yayınlanacak” dedi.

Deprem Gerçekleri ve Komplo Teorileri

Deprem konusunun kamuoyunda sıkça gündeme geldiğini belirten Kutoğlu, bilimsel bilgi ile komplo teorileri arasındaki farka dikkat çekti:
“Depremler, toplumda her zaman ilgiyle takip edilen ve endişe yaratan bir konu. Ancak internet ve sosyal medyada bilimsel temeli olmayan, spekülatif bilgiler yayılıyor. Biz burada vatandaşlarımıza, deprem nasıl oluşur, bunu bilimsel şekilde anlatıyoruz.”

Magmanın Hareketi ve Deprem İlişkisi

Depremlerin, yer altındaki magmanın hareketi ile ilişkili olduğunu belirten Kutoğlu, “Faylarda meydana gelen değişimleri izleyerek tehlikeyi önceden fark etmemiz mümkün. Uydu teknolojilerinin gelişmesiyle artık yılda birkaç milimetre düzeyindeki hareketleri bile izleyebiliyoruz. Bu sayede fayların hızlarını, büyüklüklerini, deprem potansiyellerini belirleyebiliyoruz” diye konuştu.

Uydu Destekli Deprem Takibi

Uydu verileri sayesinde yer kabuğundaki hareketler artık daha hassas bir şekilde ölçülebiliyor. Kutoğlu, “50 yıl önce bu ölçümler imkânsız görülüyordu. Ancak bugün, InSAR (Uydu Radar İnterferometrisi) gibi teknolojiler sayesinde, fay hattındaki milimetrik değişimleri izleyebiliyoruz. Fay hızlarındaki ani değişimler, yaklaşan bir depremin habercisi olabilir” ifadelerini kullandı.