İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) yürütücülüğünde Avrupa Birliği tarafından desteklenen TECHWELL Projesi, gençlerde artan dijital bağımlılıkla mücadele etmeyi amaçlıyor. Türkiye, Fransa ve İtalya’dan araştırmacıların katılımıyla yürütülen proje, 15-17 yaş grubu gençlerin teknoloji kullanım alışkanlıklarını analiz ediyor.

Saha Araştırmasına Katılım

TECHWELL Projesi kapsamında Türkiye, İtalya ve Fransa’da toplamda 1000 öğrenci, 400 öğretmen ve 400 veliyle kapsamlı bir saha araştırması gerçekleştirildi. Araştırma sonucunda ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığı ortaya çıktı. Ayrıca, 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayanların, 13 yaşından sonra başlayanlara göre teknoloji bağımlılığı açısından iki kat daha fazla risk taşıdığı tespit edildi.

Dijital Bağımlılıkta Cinsiyet Farklılıkları

Çalışmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise dijital bağımlılık türlerinin cinsiyete göre farklılık göstermesi oldu. Kız öğrencilerde sosyal medya kullanımının, erkek öğrencilerde ise dijital oyun bağımlılığının daha yaygın olduğu belirlendi. Ayrıca “Gelişmeleri Kaçırma Korkusu” (FOMO), özellikle kız öğrencilerde daha sık görülüyor.

Fransa Örneği: Yasal Düzenlemeler Yeterli Değil

Projede yer alan ülkelerden Fransa’da yapılan yasal düzenlemelere rağmen dijital bağımlılık oranlarının Türkiye ve İtalya’ya benzer seviyelerde olması, yalnızca mevzuat değişikliklerinin sorunu çözmede yeterli olmadığını gösterdi.

Erken Yaşta Başlayan Teknoloji Kullanımı Risk Yaratıyor

İTÜ İşletme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve proje koordinatörü Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, araştırmanın sonuçlarını değerlendirerek şu bilgileri verdi:

“10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayan ergenler, 13 yaşından sonra başlayanlara kıyasla bağımlılık açısından iki kat daha fazla risk taşıyor. Gençlerin yüzde 82’sinde problemli telefon kullanımı görülürken, yüzde 20-21’lik bir kesimde bu kullanım bağımlılık düzeyine ulaşmış durumda.”

Akıllı Telefon Bağımlılığının Zararı

Doç. Dr. Ertemel, akıllı telefon bağımlılığının öğrencilerin akademik başarısını doğrudan etkilediğini belirterek, dijital teknolojilerin ölçüsüz kullanımının öğrenme performansı üzerinde ciddi sonuçlar doğurduğuna dikkat çekti.

Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama ve Kullanıcıyı Ekrana Bağlama Teknikleri

Ertemel, TECHWELL Projesi’nin temellerinin kendi kaleme aldığı “Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama” kitabına dayandığını hatırlatarak, dijital platformların nötr olmadığına ve “kanca tekniği” gibi yöntemlerle kullanıcıların ekran başında daha fazla kalmasının sağlandığına dikkat çekti.

Eğitimlerle Dijital Farkındalık Artırılıyor

Proje kapsamında 2019-2020 yıllarında yaklaşık 2000 öğrenciye yönelik dijital bilinçlendirme eğitimleri düzenlendi. TECHWELL’in devam eden sürecinde ise pilot eğitim uygulamaları başlayacak. Geri bildirimlere göre geliştirilecek olan bu eğitimler, 15-17 yaş grubuna yönelik uygulanacak.

Dijital Kullanım Oranları Hızla Artıyor

Ertemel’in verdiği bilgiye göre, 6-15 yaş aralığında dijital teknoloji kullanım oranı, 2021 yılında yüzde 82 iken 2024’te yüzde 92’ye ulaştı. Ayrıca gençlerin yarıya yakını her 30 dakikada bir telefonunu kontrol ediyor. 15-17 yaş grubundaki öğrencilerin yüzde 81,4’ü problemli kullanım belirtileri gösterirken, yüzde 20’si yüksek bağımlılık riski taşıyor.

Proje Ortakları ve Sonuçların Yaygınlaştırılması

TECHWELL Projesi, İstanbul Valiliği (Türkiye), Padova Üniversitesi (İtalya) ve UPEC Üniversitesi (Fransa) gibi kuruluşların da aralarında bulunduğu 7 ortakla yürütülüyor. Proje çıktıları ve eğitim materyalleri, TECHWELL’in resmi internet sitesi üzerinden kamuoyuna açık hale getirilecek.