Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ergün Taşkın, Türkiye denizlerinde yaygın olarak bulunan deniz çayırlarının, küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle mücadelede kritik öneme sahip olduğuna dikkat çekti. Türkiye’deki denizler ne kadar karbon tutuyor? Ağaçlarla arasındaki bağlantı nedir?

En Yaygın Tür: Posidonia oceanica

Halk arasında “deniz eriştesi” olarak bilinen Posidonia oceanica, Türkiye’deki beş deniz çayırı türünden en yaygın olanı. Özellikle Akdeniz ekosisteminde ve Marmara Denizi’nde geniş alanlar kaplıyor. Diğer yaygın türler arasında Cymodocea nodosa, Zostera marina, Zostera noltei ve Süveyş Kanalı yoluyla Doğu Akdeniz’den Kuzey Ege’ye yayılan Halophila stipulacea yer alıyor.

Deniz Çayırları Biyoçeşitlilik ve Kıyı Korumasında Etkin

Prof. Dr. Taşkın, deniz çayırlarının kimi canlılar için yuvalama, kimileri için beslenme ve saklanma alanı sunduğunu ifade etti. Ayrıca deniz çayırları, kök ve yapraklarında depoladıkları karbonu oksijene çevirerek deniz ekosistemine katkı sağlıyor. Taşkın, “Ne kadar geniş alana yayılırsa, sağladığı biyoçeşitlilik, küresel ısınmayla mücadele ve kıyı yapısını koruma açısından o kadar önemli hale geliyor,” dedi.

Türkiye’de Deniz Çayırlarının Dağılımı

Taşkın’ın verdiği bilgilere göre, Türkiye’de yaklaşık 95 bin 500 hektar deniz çayırı bulunuyor. Bu alanın taramaların tamamlanmasıyla 120-130 bin hektara ulaşabileceği tahmin ediliyor. Denizlere göre dağılım şöyle:

Ege Denizi: 66 bin hektar (Kuzey Ege 46 bin 500 hektar, Güney Ege 19 bin 500 hektar)
Marmara Denizi: 26 bin 500 hektar
Akdeniz: 2 bin 950 hektar

Türkiye deniz çayırları, toplamda 1145 deniz canlısı türüne ev sahipliği yapıyor.

Tehlike Altında: Kirlilik ve Turizm Baskısı

Son 10 yılda deniz çayırlarının derin sulardan daha sığ ve kıyısal alanlara çekildiği gözlemlendi. Bu durumun başlıca nedenleri arasında arıtılmadan bırakılan atık sular, aşırı avcılık ve turistik faaliyetler yer alıyor. Ayrıca, yaz aylarında deniz suyu sıcaklıklarının 30 derecenin üzerine çıkması, deniz çayırlarını olumsuz etkiliyor. Taşkın, Doğu Akdeniz’deki çayırların çekilerek Kuzey Ege’de daha sabit kaldığını ifade etti.

Deniz Çayırlarının Korunması İçin Kitap Yayımlandı

Deniz çayırlarının yayılışı, izlenmesi, korunması ve restorasyonu hakkında bilgi edinmek isteyenler için Prof. Dr. Taşkın ve ekibi, yakın zamanda “Deniz Çayırları: Yayılışı, İzlenmesi, Korunması ve Restorasyonu” adlı bir kitap hazırladı. Kitapta, karbon tutma kapasitelerinden su altında deniz çayırlarını fotoğraflama tekniklerine kadar pek çok detay yer alıyor.

Uzmanlardan Çağrı: Deniz Çayırlarını Korumak Geleceğimizi Korumaktır

Prof. Dr. Ergün Taşkın, deniz çayırlarının korunması gerektiğinin altını çizerek, “Deniz çayırları, iklim değişikliğiyle mücadelede en etkili biyolojik unsurlardan biridir. Onları korumak, geleceğimizi korumaktır,” dedi.