Danimarkalı denizcilik devi A.P. Moller-Maersk’in savaş uçağı parçalarını İsrail’e gizlice taşıdığına dair yeni belgeler ortaya çıktı.
İngiliz haber sitesi Declassified UK’nin haberine göre, kargo belgeleri, savaş uçağı parçalarının Maersk gemileriyle İsrail hava üssüne taşındığını gösteriyor.
Bu bilgiler, yalnızca Declassified ve The Ditch tarafından incelenen kargo verilerinde yer alıyor.
Veriler, Teksas Fort Worth’teki ABD Hava Kuvvetleri Tesis 4’ten gelen ürünlerin, 5 Nisan ile 1 Mayıs arasında Maersk’e ait iki konteyner gemisiyle İsrail’deki Nevatim hava üssüne taşındığını gözler önüne seriyor.
Hava Kuvvetleri Tesis 4, Lockheed Martin tarafından işletilen ve ABD hükümetine ait bir tesistir. Bu tesis, F-35 savaş uçaklarının üretildiği ve NATO müttefikleri ile İsrail gibi ülkelere gönderildiği bir merkezdir.
Nevatim hava üssü, İsrail’in F-35 filosuna ev sahipliği yapıyor ve bu uçaklar Gazze’de savaş suçları işlemek için kullanıldı.
Geçtiğimiz yıl, İsrail hava kuvvetleri F-35 savaş uçağıyla Gazze’de güvenli bölge olarak ilan edilen El-Mawasi’ye 2.000 librelik (yaklaşık 900 kg) bir bomba attı ve 90 kişiyi öldürdü.
Filistin Gençlik Hareketi’nden (PYM) bir temsilci, Maersk’e karşı yürütülen uluslararası kampanya hakkında şöyle konuştu:
“Lockheed Martin’den gelen bu sevkiyatlar, İsrail F-35’lerinin bakım ve onarımını sağlayacak ve bu uçakların Gazze’deki operasyonlara geri dönmesine olanak tanıyacak. Bu İsrail savaş uçakları her gün Filistin’in semalarında dolaşıyor; Gazze’deki soykırımın askeri temelini oluşturuyorlar. Hayatın her alanını hedef alan bu bombardımanlar, yüz binlerce insanı katletti ya da sakat bıraktı.”
Maersk, haberin yayınlanmasından önce yorum yapmaktan kaçındı ancak daha sonra Declassified’a yaptığı açıklamada, Maersk Detroit ve Nexoe Maersk gemilerinin “F-35 parçaları taşıdığını, ancak bu sevkiyatların F-35 programına katılan diğer ülkelere ait olduğunu” söyledi.
Açıklamada ayrıca şu ifadeler yer aldı:
“F-35 koalisyonunun bir parçası olarak Maersk Line Limited, katılımcı ülkeler arasında düzenli olarak parça taşımaktadır; bu ülkeler arasında F-35 kanatlarının üretildiği İsrail de yer almaktadır. Ancak bu sevkiyatlar tedarikçiler adına yapılmaktadır – İsrail Savunma Bakanlığı adına değil.”
Atlantik geçişi
Bu parçalar, 5 Nisan’da Houston limanından hareket edecek olan Maersk Detroit isimli bir yük gemisine yüklenecek.
ABD bayraklı Maersk Detroit, Atlantik Okyanusu’nu geçip iki hafta sonra Fas’ın Tanca limanına yanaşacak. Burada kargo, Nexoe Maersk adlı başka bir konteyner gemisine aktarılacak.
Bu ikinci gemi, Tanca’ya İspanya’nın Algeciras limanından gelecek. Bu limanda İsrail’e yönelik silah sevkiyatları daha önce protestolara konu olmuştu.
Nexoe Maersk, Akdeniz üzerinden dokuz gün sürecek yolculuğun ardından 1 Mayıs’ta İsrail’in Hayfa limanına varacak. Kargo buradan karayoluyla İsrail hava kuvvetlerinin Gazze’deki bombardımanlarında kullandığı Nevatim hava üssüne taşınacak.
Görünüşe göre savaş uçağı parçalarının bir yük gemisiyle İsrail’e taşınması, tedarik zincirinde bir değişikliğe işaret ediyor.
Geçtiğimiz yıl boyunca ABD genellikle bu parçaları kargo uçaklarıyla Tel Aviv’e ulaştırıyordu. Maersk gemileriyle yapılan bu sevkiyat, daha büyük veya daha ağır parçaların taşındığını gösterebilir.
Maersk ile yapılan 2.000’den fazla sevkiyat
Dünyanın en büyük entegre lojistik ve deniz taşımacılığı şirketi olan Maersk, İsrail için askeri malzeme taşıdığı gerekçesiyle ciddi şekilde eleştiriliyor.
Kasım 2024’te PYM, şirketin Eylül 2023 ile Eylül 2024 arasında ABD’den İsrail ordusuna 2.000’den fazla sevkiyatla milyonlarca libre askeri malzeme taşıdığını açıkladı.
PYM ayrıca, “Maersk gemileriyle yapılan 2.110 ABD sevkiyatının İsrail Savunma Bakanlığı adına ya da onun için gerçekleştirildiğini” ve bunlardan 827’sinin “zırhlı araçlar, taktik araçlar, silah sistemleri ya da parçaları” içerdiğini ortaya koydu.
Bu ifşaatlar üzerine, Fas’ın Tanca limanında 20–22 Nisan arasında İsrail’e gidecek askeri kargoların aktarılacağı dönemde protestolar düzenlendi.
PYM ayrıca İspanya hükümetine, İsrail’e askeri malzeme taşıyan Maersk gemilerinin limanlara girişini engellemesi için baskı yaptı. Bunun sonucunda ABD Federal Denizcilik Komisyonu, İspanyol denizcilik sektörüne cezai yaptırımlar uygulanma ihtimalini araştırmak üzere bir soruşturma başlattı.
Yemen’deki Husiler, İsrail’e giden ticaret yollarını ablukaya alma girişimlerinin bir parçası olarak Maersk’in deniz taşımacılığı faaliyetlerini hedef aldı.
Ocak 2024’te Husiler, Aden Körfezi’nden geçerken Maersk Detroit’e üç balistik füze fırlattı. ABD Merkez Komutanlığı, füzelerden birinin denize düştüğünü, diğer ikisinin ise bir ABD savaş gemisi tarafından düşürüldüğünü açıkladı.
Şirketin ABD bayraklı yan kuruluşu Maersk Line Limited (MLL), Amerikan hükümetini destekleyen gemileri işletiyor.
Hava Kuvvetleri Tesis 4
İsrail, ilk iki F-35 savaş uçağını 2016’da aldı. O tarihten bu yana 40 adet daha aldı ve filosunu 75 uçağa çıkarmayı hedefliyor.
Lockheed Martin’in Fort Worth’teki Hava Kuvvetleri Tesis 4, İsrail’in bu uçakları temininde kritik bir rol oynadı. Haziran 2016’da İsrail Savunma Bakanı Avigdor Liberman, F-35’lerin tanıtıldığı tören için Teksas’taki tesise gitti.
Liberman burada yaptığı konuşmada, “F-35’in teknolojisi hava gücü üstünlüğünün tacındaki mücevheri temsil ediyor,” dedi. Tören İsrail televizyonlarında canlı yayınlandı. Liberman, jetlerin İsrail’in hem “konvansiyonel hem de konvansiyonel olmayan tehditlere” karşı savunma kapasitesini “dramatik biçimde artıracağını” belirtti.
İsrail hava kuvvetleri komutanı Tuğgeneral Tal Kelman da törende bulundu. “30 yılı aşkın süredir çok sayıda uçakta pilotluk yapmış biri olarak, Fort Worth’te F-35 simülatörünü uçurma ayrıcalığına sahip oldum – bu, sanki geleceği ellerimde tutmak gibiydi,” dedi.
Lockheed Martin CEO’su Marillyn Hewson ise şöyle konuştu:
“İsrail ile ortaklık yapmaktan ve iki ülke arasındaki derin ve kalıcı ilişkiyi güçlendirmekten onur duyuyoruz.”
Britanya’nın F-35 desteği
F-35 savaş uçağının parçalarının %15’ten fazlası Birleşik Krallık’ta üretiliyor. Bu parçalar arasında arka gövde, fırlatma koltuğu ve elektronik sistemler de yer alıyor. 100’den fazla İngiliz şirketi, bu savaş uçağının tedarik zincirine katkı sağlıyor.
Aralık 2024’te Declassified ve The Ditch, Britanya’daki bir hava üssünden ABD’ye, oradan da İsrail’e gönderilmek üzere 500’den fazla F-35 parçası sevk edildiğini ortaya çıkardı.
Bu silah sevkiyatlarının çoğu, F-35 üretiminin kalbi olan Fort Worth’teki Hava Kuvvetleri Tesis 4’e gönderildi. Bu da, şu anda İsrail’in Nevatim hava üssüne yollanan parçaların bir kısmının Britanya’da üretilmiş olabileceği anlamına geliyor.
Birleşik Krallık hükümeti geçen yıl İsrail’e yönelik bazı silah ihracat izinlerini kısıtlasa da, üçüncü ülkeler aracılığıyla F-35 parçalarının İsrail hava kuvvetlerine ulaştırılmasına izin vermeye devam ediyor.
Daha önceki eleştiriler üzerine Maersk şu açıklamayı yapmıştı:
“ABD hükümetiyle sözleşmelerimiz var ve bu çerçevede 180’den fazla ülkeye kargo taşıyoruz. Bu da İsrail’e yönelik askeri kargoları içeriyor.”
Şirket, “ABD güvenlik iş birliği programı, taşıyıcının bir Taşıma Planı sunup ABD hükümetinden onay almadığı sürece gizli ya da hassas kargonun (silah ve mühimmat dahil) taşınmasını yasaklar.” dedi.
Birleşik Krallık’tan bir PYM temsilcisi ise şöyle konuştu:
“Zionist savaşı ve etnik temizliği destekleyen Batı merkezli askeri tedarik zincirine karşı halkın silah ambargosunu uygulamak için sol güçlerle, işçi sendikalarıyla ve vicdan sahibi insanlarla dayanışmayı sürdüreceğiz.”
“Britanya’nın soykırıma olan iş birliği sona ermeli ve bunu sağlamak için her gün mücadele edeceğiz.”
Kaynak: Declassified UK
