Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ramazan ayının 2025 yılı gıda ve alkolsüz içecek fiyatları üzerindeki etkisini analiz etti. Analiz sonuçlarına göre, Ramazan ayı gıda kaynaklı olarak manşet enflasyona yaklaşık 0,5 puanlık doğrudan bir artış etkisi yaptı.
TCMB ekonomistleri Aslıhan Atabek Demirhan, Muhammed Bahça ve Simin Bayraktar tarafından hazırlanan analizde, fiyat artışlarının ağırlıklı olarak işlenmemiş gıda ürünlerinden kaynaklandığı vurgulandı. Ramazan ayında, işlenmemiş gıda enflasyonunda şubat ayında 1,16 puan, mart ayında ise 3,53 puanlık artış gözlendi. Aynı dönemde, gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonuna 0,75 ve 1,09 puan artış yönlü etki yaptığı belirtildi.
2003-2024 Verileri İncelendi
Analiz, 2003-2024 yılları arasındaki aylık enflasyon verileri temel alınarak hazırlandı. Bu veriler ışığında, Ramazan ayının gıda enflasyonuna eş zamanlı, öncü ve gecikmeli etkilerinin olduğu ortaya kondu. Özellikle işlenmiş gıdada anlamlı bir etkisinin bulunmadığı, ancak işlenmemiş gıdada belirgin dalgalanmalar yaşandığı tespit edildi.
Yüksek Frekanslı Mikro Veriler Kullanıldı
Analizde, Tarım ve Orman Bakanlığı’na ait Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verileri kullanılarak mikro düzeyde fiyat analizleri yapıldı. Zincir ve yerel marketlerden elde edilen günlük veriler, ürün bazlı olarak detaylı fiyat takibine olanak sağladı.
Et, Bakliyat ve Yumurta Fiyatlarında Belirgin Artış
Ramazan öncesinde başlayan fiyat artışlarının Ramazan süresince ivme kazandığı, özellikle kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarının yükseliş trendi gösterdiği tespit edildi. Bakliyat fiyatlarında Ramazan ayı boyunca yükseliş gözlemlenirken, yumurta fiyatlarının ise Ramazan’da artıp sonrasında düştüğü belirtildi. Genel olarak, fiyat artışlarının kalıcı hale gelme eğiliminde olduğuna dikkat çekildi.
Ramazan’ın Gıda Enflasyonuna Katkısı Netleşti
TCMB’nin analizine göre, 2025 yılı Şubat ve Mart aylarında gözlenen yüksek oranlı gıda fiyat artışlarının önemli bir kısmı Ramazan ayından kaynaklandı. Modellemeler ve yüksek frekanslı veri analizleri, Ramazan’ın özellikle işlenmemiş gıdalar üzerinden fiyatlara yukarı yönlü baskı yaptığını açıkça ortaya koydu.
Yeni Blog Yazısı – Ramazan Ayı ve Gıda Enflasyonu: https://t.co/LmOeTXw0MY pic.twitter.com/GvihVW1jTb
— Merkezin Güncesi (@TCMBBlog) April 10, 2025
