Nöbetçi Eczaneler
İsrail’in 13 Haziran’da İran’daki nükleer tesisler ve üst düzey askeri komutanları hedef alan geniş çaplı saldırılarının ardından, İran İslam Cumhuriyeti Ordusu misilleme olarak Tel Aviv’i balistik füzelerle vurdu. Saldırıda ilk belirlemelere göre 3 kişi hayatını kaybederken, 91 kişi yaralandı. İran saldırıya karşılık verirken, küresel enerji güvenliğini tehdit eden önemli bir adım daha attı.
Hürmüz Boğazı Geçici Olarak Kapatıldı
İran Silahlı Kuvvetleri, resmi sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Hürmüz Boğazı’nın ikinci bir duyuruya kadar gemi geçişine kapatıldığını duyurdu. Açıklamada, “Başka bir duyuruya kadar Hürmüz Boğazı’ndan hiçbir geminin geçişine izin verilmiyor” ifadelerine yer verildi. Bu gelişme, küresel petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) taşımacılığı açısından büyük endişelere yol açtı.
Hürmüz Boğazı Neden Önemli ?
Basra Körfezi ile Umman Denizi arasında yer alan ve dünya enerji ticaretinin en stratejik noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı, günlük yaklaşık 17 ila 20 milyon varil ham petrol ve kondensatın taşındığı dar bir su yolu olarak biliniyor. Bu miktar, küresel petrol ticaretinin yaklaşık üçte birine denk geliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, bu hacmin yüzde 70’i başta Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Singapur olmak üzere Asya ülkelerine ulaştırılıyor. Aynı zamanda Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin LNG ihracatının büyük bölümü de bu güzergah üzerinden sağlanıyor. Avrupa da Hürmüz Boğazı üzerinden LNG tedarik eden başlıca bölgeler arasında yer alıyor.
Yeni Bir Enerji Krizi mi Kapıda?
İran’ın boğazı kapatmasının ardından enerji piyasaları hızlı tepki verdi. Petrol fiyatları, İsrail’in İran’a saldırısıyla birlikte yüzde 7’nin üzerinde artarak varil başına 73,58 dolara ulaştı ve yaklaşık 5 ayın zirvesini gördü. Analistler, Hürmüz Boğazı’nın kapalı kalmasının petrol fiyatlarını 100 dolar seviyelerine çıkarabileceği uyarısında bulunuyor.
Küresel Risk Yönetimi Araştırma Başkanı Arne Lohmann Rasmussen, LinkedIn üzerinden yaptığı açıklamada, “Petrol piyasası açısından en büyük kâbus Hürmüz Boğazı’nın kapanmasıdır,” ifadelerini kullandı.
Askeri Gerilim ve Deniz Taşımacılığına Etkisi
İngiltere Deniz Ticaret Organizasyonu (UKMTO) da bölgedeki artan askeri hareketliliğe dikkat çekerek, askeri gerilimin deniz ticaret yollarını doğrudan etkileyebileceği uyarısında bulundu. Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (BIMCO) ise yaşanabilecek herhangi bir saldırının deniz taşımacılığı üzerinde ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.
İran Ekonomik Riskleri Göze Aldı mı?
Bazı uzmanlar, İran’ın böyle kritik bir adım atmaktan kaçınacağını düşünüyordu. Çünkü İran’ın neredeyse tüm petrol ihracatı Hürmüz Boğazı üzerinden gerçekleşiyor. Aynı zamanda ülkenin en büyük ticaret ortaklarından biri olan Çin’in petrol ithalatının da büyük kısmı bu boğazdan sağlanıyor. Ancak İran, ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı bu ekonomik riski göze almış görünüyor.
Sonuç
İsrail ve İran arasında tırmanan gerilim, yalnızca Orta Doğu’da değil, dünya genelinde enerji güvenliği, deniz taşımacılığı ve küresel ekonomik dengeler üzerinde derin etkiler yaratma potansiyeli taşıyor. Uzmanlar, tarafların daha fazla çatışmadan kaçınması gerektiği konusunda uyarılarda bulunurken, enerji piyasaları Hürmüz Boğazı’ndan gelecek yeni açıklamalara odaklanmış durumda.