Itamar Ben-Gvir Kimdir?

Itamar Ben-Gvir, İsrail’de aşırı sağ görüşleriyle tanınan ve tartışmalı politikalarıyla öne çıkan bir siyasetçidir. 1976 yılında Batı Kudüs’te doğan Ben-Gvir, İsrail’in mevcut hükümetinde Ulusal Güvenlik Bakanı olarak görev yapmaktadır. Özellikle Filistinlilere karşı sert tutumu, provokatif söylemleri ve radikal Yahudi yerleşimci hareketlerine verdiği destek ile bilinir.

Ben-Gvir, radikal sağcı “Otzma Yehudit” (Yahudi Gücü) partisinin lideridir ve bu parti, eski radikal haham Meir Kahane’nin fikirlerini miras alan bir ideolojik çizgiye sahiptir. Kahane’nin partisi İsrail’de 1988’de ırkçılık gerekçesiyle yasaklanmıştı.

Mescid-i Aksa’da İbadet Etti: Uluslararası Kriz Yarattı

4 Ağustos 2025 tarihinde Ben-Gvir’in, İşgal altındaki Doğu Kudüs’te yer alan Mescid-i Aksa‘ya girerek ibadet etmesi, uzun süredir uygulanan statükonun açıkça ihlali olarak yorumlandı. Oysa şu an yürürlükte olan düzenlemeye göre, Yahudiler bu alana girebiliyor fakat ibadet etmeleri yasak.

Ben-Gvir’in bu hareketi, Ortadoğu’daki hassas dengeleri bozan provokatif bir adım olarak nitelendi. Ürdün Kraliyet Divanı ve Mescid-i Aksa’nın kayyumu olan Ürdün Vakıflar Bakanlığı, olayı “kabul edilemez bir provokasyon” olarak değerlendirdi.

İsrail’den Statüko Açıklaması Gelse de Gerilim Tırmandı

İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, “Mescid-i Aksa’daki statükonun değişmediği ve sadece Müslümanların ibadetine izin verildiği” ifade edilse de, Ben-Gvir’in eyleminin bu açıklamayla çeliştiği görüşü yaygın.

Filistinli yetkililer, Ben-Gvir’in amacının sadece sembolik bir ibadet olmadığını, aksine Mescid-i Aksa’nın mevcut dini kontrol yapısını değiştirmeye yönelik bir mesaj olduğunu savundu.

Ben-Gvir’in Geçmişi: Provokasyonların Adamı

Itamar Ben-Gvir, gençlik yıllarından itibaren radikal Yahudi hareketleriyle iç içe büyüdü. İsrail ordusuna aşırı görüşleri nedeniyle kabul edilmedi. 1995 yılında dönemin başbakanı Yitzhak Rabin’in suikastçisini destekleyen açıklamalar yaptığı gerekçesiyle kamuoyunda büyük tepki çekti.

Ben-Gvir, Filistinlilere karşı sert askeri önlemleri savunuyor, yerleşim yerlerinin genişletilmesini destekliyor ve iki devletli çözüm fikrine karşı çıkıyor. 2022 seçimlerinde İsrail meclisine girmesiyle birlikte aşırı sağcı görüşlerini bakanlık düzeyine taşıdı.

Mescid-i Aksa Neden Bu Kadar Kritik Bir Alan?

Mescid-i Aksa, Müslümanlar için üçüncü en kutsal ibadet yeri olarak kabul edilirken, Yahudiler bu alanı Tapınak Tepesi (Temple Mount) olarak adlandırıyor ve tarihi Tevrat bağlantısı nedeniyle kutsal sayıyorlar. Ancak mevcut statükoya göre, Yahudilerin ibadet hakkı yok; sadece ziyaretçi olarak alana girebiliyorlar.

Bu statü, 1967’den bu yana Ürdün’ün dini kontrolüyle ve İsrail’in fiili askeri kontrolüyle yürütülüyor. Herhangi bir değişiklik ya da meydan okuma, bölgesel çatışmaları tetikleyebilecek hassas bir potansiyele sahip.

Uluslararası Tepkiler Büyüyor

Ben-Gvir’in eylemi, sadece Filistin tarafında değil, uluslararası arenada da tepkiyle karşılandı.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı: “Bu ziyaret, Mescid-i Aksa’nın kutsiyetine yönelik açık bir saldırıdır.”
Türkiye Dışişleri Bakanlığı: “Provokatif eylemlerin barışa hizmet etmediği ortadadır.”
Arap Birliği: “İsrail hükümeti, bu eylemle bölgesel istikrarsızlığı artırmaktadır.”

İsrail’de muhalefet kanadından bazı isimler de Ben-Gvir’in “görevi kötüye kullandığını” ve dini bir alanı siyasi şov haline getirdiğini öne sürdü.

İsrail Kamuoyunda Farklı Tepkiler

İsrail kamuoyunda ise Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’ya ibadet amacıyla gitmesi ikiye bölücü bir etki yarattı.

Aşırı sağcı seçmen tabanı bu hareketi “İsrail’in egemenlik gösterisi” olarak alkışlarken,
Sol ve merkez partiler ise “gereksiz bir provokasyon” ve “İsrail’i diplomatik yalnızlığa sürükleyen adım” olarak eleştirdi.

Ben-Gvir Ne Mesaj Vermek İstiyor?

Ben-Gvir’in asıl amacı, Mescid-i Aksa çevresindeki kontrolü genişletmek, mevcut statükoyu fiilen ortadan kaldırmak ve Yahudi ibadet hakkını resmileştirmek olabilir. Bu durum, yalnızca Filistin topraklarında değil, tüm İslam dünyasında tepki yaratabilecek bir adımdır.