Nöbetçi Eczaneler
Prof. Dr. Faruk TAŞÇI – 24 Haziran 2025
“Avrupa Demografisi–2025” Mayıs ayında yayınlandı. Rapor, nüfus yapısı, nüfus değişimi, nüfus çeşitliliği ve medeni durum olmak üzere 4 ana bölümden oluşuyor. Nüfus çeşitliği bölümünde “göç ve göçmenlik” konusuna da yer veriliyor.
AB Nüfusu İçindeki Yabancı/Göçmen Oranı Artıyor
Rapor verilerine göre, 2023 yılında AB’ye toplam 6 milyona yakın uluslararası göçmen giriş yaptı. Bunların 4,9 milyonu AB ülkeleri dışından ve 1,1 milyonu AB içinde ülkeden ülkeye göç eden kişilerden.
Almanya AB’de “göçmen yatağı” olmaya devam ediyor. 1.271.000 göçmen (oran % 21) ile ilk sırada. Sonrasında İspanya (1.250.000 göçmen ve % 20), İtalya (440.000 göçmen ve yaklaşık % 7) ve Fransa (418.000 göçmen ve yaklaşık % 6) ile geliyor.
AB toplamında göçmenlerin oranı 2014’teki % 7’den 2024’te % 10’a yükselmiş durumda. Bunun ardında çok katmanlı demografik, ekonomik, siyasi ve sosyal nedenler var.
2014 sonrası özellikle Suriye iç savaşı, Afganistan’daki istikrarsızlık, Afrika’daki çatışmalar ve 2022’deki Ukrayna savaşı milyonlarca insanın AB ülkelerine sığınmasına yol açmış görünüyor.
Ayrıca, AB ülkelerinin refah seviyesi, görece istikrarlı yapısı ve sosyal hakların geniş olması birçok düşük gelirli ülke vatandaşı için cazibe merkezi olmaya devam ediyor. Buna Sahra Altı Afrika ve Güney Asya’dan gelen çevre kaynaklı göç artışı da eklenince AB’ye yönelen göç daha da artmış oluyor.
Bunun dışında, göçmen kökenli ailelerin doğurganlık oranları, yerli AB vatandaşlarına kıyasla daha yüksek. Yani daha evvel göç edenlerin çocuk sahibi olma oranları yüksek ve bu durum, doğal olarak (yeni göç edenler olmasa bile) AB’deki göçmen sayısını artırıyor. Örneğin 2023’te AB’de doğan bebeklerin % 23’ü yabancı doğumlu annelerden (2013’te %18 idi). Bu oran Lüksemburg’da % 67, Malta’da % 36, Fransa’da yaklaşık % 30.
AB’nin de bu duruma “kısmen sessiz kalması” anlaşılabilir çünkü doğal nüfus artışı (doğum-ölüm farkı) birçok AB ülkesinde negatife dönmüş durumda. Örneğin Almanya, İtalya ve Bulgaristan gibi ülkelerde ölüm sayısı doğum sayısını geçtiği için toplam nüfus artışı sadece göçle sağlanabiliyor.
Buna işgücü ihtiyacına bağlı olarak nitelikli göç teşvikleri de eklenmeli. Hem düşük vasıflı (tarım, yaşlı bakım, temizlik, inşaat) hem de yüksek vasıflı (IT, mühendislik, sağlık) alanlarda işgücü açığı AB’de büyümeye devam ediyor. Bu nedenle, örneğin Almanya, İsveç, Hollanda gibi ülkeler nitelikli göç politikalarını teşvik etmiş halde.
Yabancıların Vatandaşlık Alma Sayıları da Artıyor
Bu tablonun uzantısı olarak AB’de yabancıların (göçmenlerin) vatandaşlık alma sayıları da artıyor.
2023’te AB ülkeleri 1,1 milyon kişiye vatandaşlık vermiş durumda. Dolayısıyla, göçmenlerin bir kısmı, göç ettikleri ülkelerde yerleşik hale gelerek vatandaşlık kazanmış durumdalar ya da olmasalar bile süresiz oturum hakkı almış durumdalar.
AB ülkelerinde vatandaşlık alanların büyük çoğunluğu ise Suriyeli, Faslı, Arnavut, Türk ve Ukraynalı göçmenlerden oluşuyor. 2023 yılında Suriyeliler (% 10,4), Faslılar (% 10,2) ve Arnavutlar (% 4,2) sıralama ilk 3’te bulunuyor.
2016-2023 döneminde ise en çok vatandaşlık verilen ilk üç grup Rapor’da şu şekilde:
- 2016-2019: Faslılar ve Arnavutlar (Türkler, 2018’e kadar)
- 2020-2022: Faslılar ve Suriyeliler
- 2023: Suriyeliler ve Faslılar.
Özetle; “Avrupa Demografisi–2025” raporu, AB’de göçmen nüfusun hızla arttığını ve demografik yapıda belirgin bir değişim yaşandığını ortaya koymakta. 2023 yılında AB’ye giren yaklaşık 6 milyon göçmenin büyük bölümü AB dışından gelmiş; Almanya, İspanya, İtalya ve Fransa en çok göç alan ülkeler.
Bu artışta savaşlar, ekonomik ve çevre krizleri ve AB’nin görece istikrarlı yapısı gibi çok yönlü nedenler etkili. Göçmen kökenli bireylerin doğurganlık oranlarının yüksekliği ve işgücü ihtiyacı da bu demografik değişimin önemli dinamiklerinden.
AB ülkeleri, doğal nüfus artış hızlarının düşmesiyle birlikte göçü giderek daha fazla bir demografik ve ekonomik çözüm aracı olarak görmeye devam etmek zorundalar. Bu nedenle, nitelikli göç politikaları teşvik edilmekten pek vazgeçilemiyor.
Bununla da bağlantılı olarak göçmenlerin vatandaşlık alma oranları yükselmekte. 2023 yılında 1,1 milyon yabancıya vatandaşlık verilmiş; Suriyeliler, Faslılar ve Arnavutlar bu gruplar arasında öne çıkmış.
Bu tablo, Avrupa’nın demografik geleceğinde göçmen kökenli nüfusun daha belirleyici bir rol oynayacağını gösteriyor.
YORUMLAR