0

BEĞENDİM

14

Prof. Dr. Celalettin Yavuz Güvenlik Politikaları Uzmanı, 11 Aralık 2023

Çağımızda yapay zeka, quantum bilgisayarlar, her yıl birbirinden daha küçük nano çipler, kara, deniz, hava vasıtaları, uzay gemileri, uydular, yenilenebilir enerji kaynakları, akıllı binalar ve köyler, savunma sanayiinde dev atılımlar birbirini izliyor. Bu arada sağlık alanında da dev adımlar atılıyor. Konumuz elbette teknolojik gelişmeler değildir. Yaşayarak öğrenme fırsatını bulduğum, Batılı ülkelerdeki yetişmiş ve deneyimli insanlar emekli olunca “Hadi seninle işimiz bitti!” denmeyip, onlardan gelecek nesiller için nasıl yararlanılabileceği üzerinedir.

Genç Yaşta Yaşlanmaya Terk Edilen Türk Silahlı Kuvvetleri Emeklileri

Türkiye’de emeklilik yaşı bir zamanlar çok erkendi. 38 yaşında emekli olan öğretmen tanıdıklarımız var. Aslında mesleğinde tam da olgunlaştığı sırada hele de kadın ise tamamen üretimden kopanlar var. Silahlı Kuvvetlerde de aynı durum vardı. Ama konu bunu ötesinde. Harp Okulu mezunu subaylar içerisinde kendisini komuta kademeleri için hazırlayıp kurmay olanlar özellikle “varlık içinde yokluk çekilen” bir kesimi oluşturmaktadır. Öyle ki, generalliğe (veya amiralliğe) terfi edemeyen kurmay subaylar 50-51 yaşında emekli olmaktadırlar. Eğer bu kişiler, dönemin kuvvet komutanı ile küçük rütbelerden itibaren tanış olsalar, muhtemelen terfi eden arkadaşlarının yerlerinde kendileri olabileceklerdi. Ancak “FETÖ’nün musallat olduğu dönem” dışında TSK’de terfilerde genellikle “Bu da mı general/amiral oldu?” denecek kadar anormallikler yaşanmadığı için terfi edemeyenler sonucu tevekkülle karşılamaktaydılar.

Mesleki deneyiminin zirvesinde olan bu genç emekliler için ikinci hayat başlar. Eğer görevdeki üst düzey komutanları ile iletişimi devam ediyor ve uygun pozisyon varsa savunma sanayiinde bir yerlerde çalışmasını sürdürebilirdi. Pilotlar için ve aylarca denizde kalmayı tercih eden denizciler için meslekleri bir bakıma hazır sayılırdı. Bazıları da doktora yaparak vakıf üniversitelerinde öğretim üyeliği için çabalarlar. Ancak FETÖ’nün eğitim birimlerine hakim olmaya başladığı milenyumla birlikte, ağızlarıyla kuş tutsalar bile şansları yok denecek kadar azdı. Daha önce bu kurumlara tutunanlar, “amma asker var!” denmesin diye taş koyarlardı. Bilmedikleri için siyasi yoldan bir yerde çalışmanın kolay yollarını da bulmaktan uzaktırlar. Çünkü TSK’deki hizmet yıllarında liyakatın ve kişiye değil sadece devlete sadakatin geçerli olduğunu görmüşlerdi. Son derece önemli birikimlerine rağmen yeni hayatta beklentilerin sonuçsuz olduğunu gören erken emekliler şayet alabilmişse yazın 6 ay yazlığında, kışın da 6 ay kışlık evinde spor yaparak ve oyun oynayarak geçirmekte, bazıları da torun büyütmektedirler.

Almanya’da Deniz Ataşesi olduğum yıllarda iki yabancı ataşe arkadaşım emekli oldular. Bunlardan İsveçli deniz albayı altı ay sonra uğradığında, İsveç Hükümeti’nce “Almanya uzmanı” olarak görevlendirildiğini öğrenmiştik. Üstelik yaşı da 60’ın üzerindeydi. Bir diğeri de Belçikalı Albay De Haidar olup, o da aynı yaşlarda emekli olmuş ve gene devleti adına benzer bir göreve başlamıştı. Türkiye’de ise değerlendirilemeyen emekli asker o kadar çok ki!

Ara dönemler ve 28 Şubat süreci sebebiyle milenyumun başlarından itibaren emekli askerler adeta “cüzzamlı” muamelesi görmeye başladılar. Bugün stratejik düzeydeki devlet görevlilerinin yanında emekli general/amiral veya tecrübeli kurmay subayı “danışman” sıfatıyla bulmak mümkün değildir. Eğer emekli subay varsa bile ne tecrübesi, nede liyakatı vardır. Liyakatsız olanlar da doğruları ve gerçekleri değil, patronun düşüncesine göre yön değiştirirler. Rüzgara göre yön değiştiren bu tür insanlardan da hiçbir yerde hayır gelmez.

Sonuç

Varlık içinde yokluk çekmemek, Türkiye’nin milli çıkarları için en üst düzeyden başlayarak, güvenlik politikaları için, ilgili alanda ve Genelkurmay gibi üst düzey karargahlarda sorumlu görevler almış emekli general/amiral ve kurmay subaylar düşünülmelidir. Rütbe itibariyle çalışması mümkün olmayanlarla komutanların istişare etmeleri de ülke ve milletin yararınadır.

Yıllardır devam eden küresel ve bölgesel güvenlik sorunlarına komplo teorileri ve hamasetle değil, tecrübe, sağduyu ve reel politikalarla çözüm arayan emekli askerler unutulmamalıdır!