0

BEĞENDİM

0

Deniz İSTİKBAL – 22 Ağustos 2023

Dünyanın en büyük orduları arasında yer alan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) yerli lojistik kaynaklardan yararlanan aktörlerden biri haline geldi. Türk Savunma Sanayinin temellerinin atıldığı yıllardan itibaren çağın gerekliliklerine göre donatılmaya gayret edilen TSK küresel ordular arasında dokuzuncu sıraya yerleşti. 21. yüzyılda büyük bir atılım gerçekleştiren ve çağın en büyük savunma sanayi firmalarını içerisinden çıkaran Türk Savunma Sanayi günümüzde 25 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe erişti. 2002’de 248 milyon dolar ihracat gerçekleştiren ve TSK’nın tedarik ihtiyaçlarının yüzde 25’ten azını karşılayan sektör, 2023’te 6 milyar dolarlık ihracat ve yüzde 80’lik yerlilik oranına ulaştı. Özellikle toplam yerli savunma sanayi firmalarının ulaştığı 1500 rakamı İsrail savunma sanayi firma sayısını ikiye katlıyor. Kamu tarafından ciddi anlamda teşvik edilen firmalar alt tedarikçiler olarak küresel birer oyuncu haline geliyorlar. Ürettikleri teknolojiyi ilerleyen yıllarda özel sektöre aktarması beklenen savunma sanayi firmaları farklı ülkelere yaptıkları ihracat ile küresel trendlerin belirleyicisi olabiliyorlar. Dünyanın en büyük 100 savunma sanayi firmaları arasında 5’ten fazla Türk firmasının girmiş olması da bir tesadüf değil. Suriye, Irak ve Libya gibi bölgelerde bağımsız hareket ve operasyon yeteneği gelişmiş olan Türk Silahlı Kuvvetleri ülkenin savunmasını ileri coğrafyalara taşıyor.

Farklı bölgelerden ülkeler Türk Savunma Sanayi ürünleri satın almak için Türkiye ile müzakereler yürütüyorlar. Suudi Arabistan, Katar, BAE, Filipinler, ABD, Azerbaycan ve Pakistan gibi ülkeler Türk Savunma Sanayine en fazla ilgi gösterenler arasında bulunuyor. Türk Savunma Sanayinin en ünlü ürünleri arasında gösterilen Bayraktarlar ise Ukrayna Savaşında önemli rol üstleniyor. Libya’da meşru hükümetin savunma güçlerine, Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarının kurtarılmasına ve Batı Asya’da teröre karşı Türk İnsansız Hava Araçları (İHA) düşman kuvvetleri yerinde etkisiz hale getiriyor. Türkiye’nin askeri gücünün bir yansıması olarak büyük askeri güçlere karşı TSK’nın kullandığı ürünler ülkeler tarafından daha fazla talep ediliyor. Türk Deniz Kuvvetleri envanterine dahil edilen T.C. Anadolu gemisi ise Türkiye’nin askeri müdahale gücünü uzak coğrafyalara taşımaya hazırlanıyor.

Milli muharip uçak, genel maksat helikopteri, milli uydu fırlatma sistemi, milli gözlem uydusu, İHA, SİHA, ŞAHİ 209 elektromanyetik top, turbo jet motoru, zırhı araçları, Altay tankı, gelişmiş füze sistemler, MİLGEM donanma savaş gemileri, denizaltılar, yerlim hücum botları ve hassas radarların her biri AR-GE çalışmalarının birer parçası. 2002’de Türkiye 1,22 milyar dolar AR-GE harcaması yaparken 2023’de 14,71 milyar dolara taşıdığı AR-GE harcamasıyla küresel teknolojik trendlere öncülük yapmaya gayret ediyor. En fazla AR-GE harcamasının yapıldığı sektörde Türk Savunma Sanayi olarak öne çıkıyor. AR-GE harcamaları orta-yüksek ve ileri teknoloji alanlarında yoğunlaşırken Türkiye küresel ticaretten daha fazla pay almaya çalışıyor. 2002-2023 yılları arasında AR-GE’ye 151 milyar dolar harcayan ve 2024-2030 arasında 136 milyar dolarlık AR-GE harcaması yapması beklenen Türkiye dördüncü sanayi devrimine hazırlık için çabalıyor.

Üniversite, teknoparklar, liseler ve teknoloji atölyeleriyle daha görünür hale gelen savunma sanayindeki eğitim çalışmaları fizik, kimya, mühendis ve diğer insan kaynakları alanlarını kapsıyor. Ancak uluslararası alanda rekabetin ulaştığı boyut göz önüne alındığında 5G, yapay zekâ, biyo teknoloji, kuantum bilgisayarlar ve alternatif enerji kaynakları gibi yeni rekabet altyapıları öne çıkıyor. Türk Savunma Sanayinin ulaştığı başarı düzeyine kıyasla Türk imalat sanayi de yeni teknolojik trendleri takip etmeye çalışıyor. Kamu ve özel sektör arasında yapılacak yeni iş birlikleri ve ortak çalışmalar mevcut rekabet gücüne ciddi anlamda katkı sağlayabilir.

Sonuç itibariyle Türkiye’nin savunma sanayine neden yatırım yaptığı üzerine yapılacak tartışmalarda şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır;

• Güçlü savunma sanayi TSK’nın yerli kaynaklardan tedarik edilmesine yardımcı olmaktadır.
• Türk Savunma Sanayi firmaları diğer sektörlerle etkileşim haline girerek farklı teknolojik alanlarda yeni nesil teknolojilerin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
• TSK’nın küresel teknolojik trendleri takip etmesine ve vurucu gücünü artırmasına Türk Savunma Sanayi büyük katkı sağlamaktadır.
• En vurucu nokta ise güçlü savunma sanayinin katkılarıyla Türkiye’nin çıkarları maksimum düzeyde savunulabilmektedir.