Gazze’de ateşkes iddiası İsrail basınında geniş yankı uyandırırken, Trump ve Netanyahu’nun Batı Şeria için sınırlı egemenlikte iki devletli çözüm ve Gazze’de ateşkes planı yaptığı öne sürüldü.
İsrail Basınında Dikkat Çeken İddia: Ateşkes ve İki Devletli Çözüm
İsrail’de yayımlanan Hayom gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında kritik bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini iddia etti. Gazetenin haberine göre görüşme, İran’ın nükleer tesislerine düzenlenen ABD saldırısının hemen ardından yapıldı ve stratejik öneme sahip konular masaya yatırıldı.
Haberde Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Netanyahu ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’ın, Batı Şeria’daki “İsrail’in sınırlı egemenliğine dayalı iki devletli çözüm” konusunda mutabakata vardığı öne sürüldü. Ayrıca Gazze’de iki hafta içinde ateşkes sağlanması ve Abraham Anlaşmalarının Suriye ve Suudi Arabistan’ı da kapsayacak şekilde genişletilmesi planlarının konuşulduğu belirtildi.
Gazze’de 2 Hafta İçinde Ateşkes Planı
İsrail kaynaklarına dayandırılan iddiaya göre, ABD ve İsrail yönetimleri Gazze Şeridi’nde iki hafta içinde ateşkesin sağlanması için görüş birliğine vardı. Bu planın detaylarında, bölge ülkelerinin arabuluculuğuyla Mısır ve Katar gibi aktörlerin de sürece dahil edilmesi bekleniyor.
Ateşkes anlaşmasının, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarının durdurulması, insani yardımların geçişine izin verilmesi ve Hamas’la dolaylı müzakerelerin yürütülmesi gibi maddeleri içereceği öne sürülüyor. Ancak İsrail hükümeti resmi bir açıklama yapmazken, ABD yönetimi de basına yansıyan detaylar hakkında yorum yapmaktan kaçınıyor.
Abraham Anlaşmaları Genişleyecek mi?
Hayom gazetesinin haberinde, Trump ve Netanyahu’nun görüşmesinde Abraham Anlaşmaları’nın kapsamının büyütülmesi de önemli başlıklardan biri olarak öne çıktı.
“Gazze’de 2 hafta içerisinde ateşkesin sağlanması, bölge ülkeleriyle Abraham Anlaşmalarının Suriye ve Suudi Arabistan’ı da kapsayacak şekilde genişletilmesi ve Batı Şeria’da sınırlı bir İsrail egemenliğine dayalı 2 devletli bir çözüme ulaşılması” konularında anlaşmaya varıldığı ileri sürüldü.
Abraham Anlaşmaları şu anda İsrail ile BAE, Bahreyn, Fas ve Sudan arasında diplomatik ilişkilerin normalleşmesini kapsıyor. Suriye ve Suudi Arabistan’ın da dahil edilmesi, Ortadoğu’daki dengeleri değiştirecek önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Avrupa Birliği’nden İsrail’e Siyasi Tepki Çağrısı
Gazze’de yaşanan insani kriz sadece bölge ülkelerini değil Avrupa Birliği’ni de harekete geçirdi. AB’nin 27 üyesi, Brüksel’de düzenlenen bir günlük zirvede Gazze’deki durumu ele aldı.
Özellikle İrlanda, İspanya ve Slovenya gibi ülkeler, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarına karşı daha güçlü ve net bir siyasi tepki verilmesi çağrısında bulundu. Bu ülkeler, AB’nin İsrail’e karşı somut adımlar atması ve uluslararası hukukun uygulanmasını sağlaması gerektiğini savunuyor.
Gazze’de İnsanlık Dramı Sürüyor
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik hava ve kara operasyonları tüm şiddetiyle sürerken, can kaybı da her geçen gün artıyor. Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son 24 saatte 103 Filistinli hayatını kaybetti, 219 kişi ise yaralandı.
İsrail ordusunun saldırılarında özellikle sivil yerleşim alanları hedef alınırken, yardım bekleyen siviller ve çocuklar da bombardımanda yaşamını yitirdi. Son saldırılarda en az 69 kişinin öldüğü ve çok sayıda yaralı olduğu belirtildi. İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılarında toplam can kaybının 56 bin 259’a, yaralı sayısının ise 132 bin 458’e ulaştığı bildiriliyor.
Batı Şeria’da Sınırlı Egemenlik ve İki Devletli Çözüm Tartışması
İsrail basınındaki iddiaya göre, Trump ve Netanyahu’nun üzerinde anlaştığı öne sürülen en kritik başlıklardan biri Batı Şeria’da “sınırlı İsrail egemenliğine dayalı iki devletli çözüm” modeli.
Bu modelin, İsrail’in Batı Şeria’daki bazı yerleşim bölgelerinde egemenliğini koruması, diğer bölgelerde ise Filistin devletine alan bırakılması üzerine kurgulandığı belirtiliyor. İsrail iç siyasetinde tartışmalı olan bu yaklaşım, Filistin tarafınca ise egemenlik ihlali ve toprak bütünlüğüne tehdit olarak görülüyor.
ABD-İsrail İttifakında Yeni Bir Sayfa mı?
Trump yönetiminin İsrail ile bu konularda vardığı öne sürülen mutabakat, ABD-İsrail ilişkilerinde yeni bir sayfa açılacağı yorumlarına neden oldu.
Trump’ın yeniden başkan olması halinde İsrail’in çıkarlarına yakın bir dış politika izleyeceği, İran’a yönelik daha sert bir çizgi benimseyeceği ve Abraham Anlaşmalarını genişletmeye çalışacağı tahmin ediliyor.
Öte yandan, Demokrat Parti’nin özellikle insan hakları ihlalleri ve yerleşim politikaları nedeniyle İsrail’e yönelik daha eleştirel bir tutum sergilediği biliniyor. Bu fark, ABD iç siyasetinde de önemli bir tartışma başlığı oluşturuyor.
Gazze’de Ateşkes İddiasına Resmi Doğrulama Yok
İsrail basınında çıkan haberler Gazze’de ateşkes umudu yaratsa da taraflardan henüz resmi bir doğrulama gelmiş değil.
İsrail hükümeti, Hamas’la dolaylı müzakereler yürüttüğüne dair iddiaları reddederken, ABD yönetimi de bu tür hassas görüşmelerin basına yansıyan detaylarına dair yorum yapmaktan kaçınıyor.
Ancak bölgede artan insani baskı, uluslararası toplumdan gelen çağrılar ve iç siyasetteki dengeler ateşkes planlarının önümüzdeki günlerde daha fazla tartışılmasına yol açacak gibi görünüyor.